Veel factoren zijn van invloed op het organiseren van kwalitatief goede cultuureducatie. Dat blijkt uit de cijfers en trends uit de netwerkanalyse 2019 van Kunstloc. De coronacrisis die de hele wereld treft, heeft grote impact op onze samenleving en dus ook op de culturele sector. Zo moesten de intermediairs van Cultuurkade Meierijstad al veel leerlingen teleurstellen omdat culturele activiteiten niet doorgingen. 36% van de activiteiten van schooljaar 2019-2020 is geannuleerd. Hoe gaan ze hiermee om? En hoe zien ze de toekomst van cultuureducatie? We spraken intermediair Dorian Verkuijlen van Cultuurkade Meierijstad en directeur Barbara Brouwer van aanbieder Phoenix Cultuur.
Geschreven door: Simone Vos
“We plannen altijd een schooljaar vooruit, dus er stond al veel klaar voor 2019/2020”, vertelt Dorian. Ze is intermediair bij Cultuurkade Meijerijstad, de instelling die schakelt tussen scholen en cultuuraanbieders in Meierijstad. “In de weken voor de lockdown hadden we veel contact met de bovenschoolse besturen en gezelschappen, om te kijken wat nog haalbaar was. We wilden dat de activiteiten door bleven gaan. Maar toen de scholen dichtgingen, wisten we: het kan niet meer, hoe graag we het ook willen.”
Meedenken en maatwerk
“Het was een proces voor ons, want als intermediair wil je graag cultuur op scholen brengen. Maar we zijn niet de beslissers. We denken mee met de scholen en met de gezelschappen. Dit is niet de leukste periode, want we moesten veel mensen teleurstellen. Maar veiligheid en gezondheid gaat boven alles”, vertelt ze. “Gelukkig konden we ons nieuwe kunstmenu voor 2020/2021 digitaal presenteren aan de icc’ers van de scholen. Ze hebben massaal geboekt en dat is zo fijn. Ze willen allemaal graag beginnen.”
“We kijken van moment tot moment wat haalbaar is. In november reist er bijvoorbeeld een gezelschap met een professionele voorstelling rond, maar we houden nauw contact met scholen wat daarin mogelijk is. De locaties moeten goed geventileerd zijn en de scholen moeten het natuurlijk ook zien zitten”, aldus Dorian. “We spreken de scholen veel, werken meer op maat. Dat is mooi, we hebben intensiever contact en denken mee. Ook met de gezelschappen kijken we wat mogelijk is. Zo verplaatsen we voorstellingen naar volgend schooljaar, zodat ze die toch kunnen spelen.”
Ook Barbara Brouwer, directeur van Phoenix Cultuur, merkt dat het meer maatwerk en overleggen is dan voor de coronacrisis. “Vanuit de CHV Academy, een initiatief van Phoenix Cultuur, krijgen leerlingen dertig weken in een jaar kunstlessen van een professionele kunstdocent op school. Hierbij maken ze kennis met kunst in de breedste zin van het woord en is het mogelijk zich in de vrije tijd door te ontwikkelen naar eventueel de topkunst”, vertelt Barbara. “De docenten konden natuurlijk een tijd lang geen les geven. Dat kwam gelukkig voor de zomervakantie weer op gang. We houden goed in de gaten wat voor de school én de docenten haalbaar en veilig is.”
“Tijdens de lockdown hebben de docenten van de CHV Academy online kunstchallenges gemaakt voor de kinderen. Zo konden zij thuis toch met kunst bezig zijn met behulp van de video’s. Dan was er bijvoorbeeld een opdracht om muziek te maken met allerlei keukengerei. Die video’s zijn heel goed ontvangen”, vertelt Barbara.
Cultuurkade deelde in de lockdown ook zoveel mogelijk online materiaal met de scholen. “We lieten de scholen weten wat er beschikbaar was en zij bepaalden dan hoe en wat ze doorgaven aan ouders en kinderen”, aldus Dorian. Sinds de scholen weer open zijn, is zowel Cultuurkade als Phoenix Cultuur bezig cultuureducatie in te zetten als middel om te reflecteren en met leerlingen naar aanleiding van een bijzondere thuisperiode.
Barbara: “Cultuureducatie is essentieel om als middel in te zetten voor het verwerken van zo’n periode. Zowel voor kinderen als leerkrachten is het zinvol om niet alleen de taal- en rekenlessen op te pakken, maar juist ook cultuureducatie. Laat kinderen hun verhaal vertellen door middel van kunst. Bovendien gaat het bij de kunsten om plezier en de mooie kanten van het leven, daar moet aandacht voor blijven.”
Dorian sluit zich daarbij aan:” Voor ons gaat cultuureducatie over persoonsvorming. Wie naar kunst kijkt, kijkt naar zichzelf. Toen de scholen weer opengingen maakten we een digitaal document met creatieve opdrachten, kringgesprekvragen en handvatten om te leren over jezelf, de ander en de wereld om je heen. Daar is cultuureducatie heel belangrijk bij.”
Artikelenreeks cultuureducatie
Dit is het derde artikel van een reeks artikelen naar aanleiding van het onderzoek naar kunstaanbod op Brabantse scholen waarvoor Kunstloc in gesprek ging met onderwijsprofessionals, intermediairs en culturele aanbieders. In de artikelen lichten we aan de hand van praktijkvoorbeelden de conclusies van de gesprekken uit. Het eerste artikel ging over de intermediairs in Brabant. Het tweede over de afname van het professioneel aanbod van cultuureducatie op scholen.
Kunstloc Brabant monitort de gevolgen van de coronacrisis voor de cultuursector. Een aantal adviseurs werkt aan een analyse van de impact. Op de website van Kunstloc lees je er alles over. Dit najaar volgt in Brabant een breed onderzoek naar de gevolgen van de coronacrisis voor de cultuursector, met daarin speciaal aandacht voor cultuureducatie.
Simone Vos
Freelance journalist & schrijver+31 6 22 15 14 30
