Met mijn ogen dicht teken ik een stokpaardje. Als je schuin door je oogharen kijkt, lijkt ie nog ook. Ik vind het leuk en glimlach. En toch is het een beetje spannend om te laten zien aan anderen. Wat vindt iemand anders hiervan? Had ik toch beter mijn best moeten doen? Moeilijk hoor, spelen is zo makkelijk niet (meer). En juist zo belangrijk omdat je door spelen oefent in veerkracht en er gelukkig van wordt.

Spelen

Als kind gaat het vanzelf. Je probeert iets en kijkt of het werkt. Kinderen experimenteren. Werkt dit niet? Iets anders wel? Wat kan het worden? En wat nog meer? Stel jezelf de vraag: ‘Wanneer speelde ik voor het laatst? Gaf ik mezelf over in het moment’. In een spelletje zoals tikkertje of de bal zo lang mogelijk in de lucht houden? Of heel klein in alle dagelijkse bezigheden. Toch door die plas water fietsen of voorlezen met gekke stemmetjes. Nou? We zeggen al snel tegen onszelf dat we niet zo gek moeten doen. En tijd hebben we al helemaal niet. Zijn er niet enorme achterstanden weg te werken? Het moet wel efficiënt en effectief zijn.

In het plezier zit de rek

Maar spelen geeft zo veel plezier. Het laat je lachen om jezelf. Wanneer iets lukt of juist wanneer het misgaat. Spelenderwijs maak je fout op fout. Juist daar zit de lach en in het plezier zit de rek om te leren. Je oefent als het ware om fouten te maken. Zo oefen je je brein zodat het niet verlamt en maak je zelfs nieuwe verbanden aan in je hersens. In de wetenschap heet dit het ontwikkelen van een groeimindset.

foto: Allan Mas, Pexels

In het plezier zit de rek

Fouten maken is groeien

We leren al heel vroeg op school dat je geen fouten mag maken. In ieder geval moet je ze proberen te voorkomen. En zelfs wanneer je leert dat fouten maken onvermijdelijk is, leer je dat je dit moet leren accepteren. Maar nee. Fouten maken moet je stimuleren. Maak vooral veel fouten. Want fouten maken, is durven ontdekken. Geen fouten maken is niet groeien. Denk aan de bekende uitspraak van Einstein die zei ‘Iemand die nooit een fout heeft gemaakt, heeft nooit iets nieuws geprobeerd’.

foto: Ilse Wolf Fotografie

Serieus business

Fouten maken houdt in dat je op de grens van je kunnen aan het trainen bent. Ook wel bekend als ‘trial and error’ of talentontwikkeling. In mijn eigen werk zie ik dat culturele activiteiten op school en vrije tijd hofleverancier zijn van het spelen, ontdekken en met plezier oneindig veel fouten maken. Fouten zijn niet het tegenovergestelde van succes. Ze zijn hier onderdeel van. Het oefenen hiervan doe je waar het veilig is. Daar waar niets ‘op het spel’ staat. Spelen is juist serieus business en fouten maken moet je leren. Begin gewoon ergens en laat plezier het kompas zijn.

Meer weten over cultuureducatie en -participatie?

Neem contact met mij op. 

Cultuureducatie is een vanzelfsprekend onderdeel op scholen in Noord-Brabant

De monitor Cultuureducatie met Kwaliteit in Brabant laat een solide verankering rondom visie, draagvlak, financiën en opgeleide cultuurcoördinatoren zien.

26 mei 2023
Cultuureducatie is een vanzelfsprekend onderdeel op scholen in Noord-Brabant

Open Call kunstenaars: (Je) Kunst in School 2023

Maak een reizende tentoonstelling voor het basisonderwijs. Kunstloc is op zoek naar twee kunstenaars die een nieuw project ontwikkelen.

28 februari 2023
Open Call kunstenaars: (Je) Kunst in School 2023

Meetinstrument Evi nu ook beschikbaar voor voortgezet onderwijs

Het instrument helpt vo-scholen gericht te werken aan steviger cultuuronderwijs.

7 december 2022
Meetinstrument Evi nu ook beschikbaar voor voortgezet onderwijs

Cultuureducatie met Kwaliteit 3 | Impact door samenwerking

Wat is de opbrengst na twee jaar samenwerking op de thema’s professionalisering, curriculumvernieuwing en kansengelijkheid?

17 oktober 2022
Cultuureducatie met Kwaliteit 3 | Impact door samenwerking

Twee nieuwe tentoonstellingen naar Brabantse scholen

Lidwien van Noorden en Noortje Haegens hebben een tentoonstelling gemaakt die langs Brabantse scholen gaat reizen.

19 september 2022
Twee nieuwe tentoonstellingen naar Brabantse scholen

Hoe maak je van cultuur een vast onderdeel in het onderwijs?

Een training voor cultuurcoördinatoren biedt houvast.

3 juni 2022
Hoe maak je van cultuur een vast onderdeel in het onderwijs?

Uitkomsten behoefteonderzoek cultuuronderwijs VO

Wat zijn de wensen en waar valt er nog winst te behalen?

15 april 2022
Uitkomsten behoefteonderzoek cultuuronderwijs VO

Blog | Gemengde salade

Gisèle Mambre was gespreksleider bij het NICE café over kansengelijkheid in cultuureducatie, en schreef daarover deze gastblog.

10 maart 2022
Blog | Gemengde salade

Eerste stappen gezet naar verandering in het voortgezet onderwijs

Cultuurcoördinatoren werken samen met een collega aan veranderdoelen in het voortgezet onderwijs.

31 januari 2022
Eerste stappen gezet naar verandering in het voortgezet onderwijs

Brabantse kunstenaars brengen hun kunst in de school

Vier kunstenaars ontwikkelen passende educatie bij hun kunst.

13 januari 2022
Brabantse kunstenaars brengen hun kunst in de school

Kansen voor kunst in het onderwijs in onzekere tijden

Door corona staan sectoren op hun kop, dus ook de kunst- en cultuursector. Wat betekent dat voor onderwijs, culturele instellingen en beleidsmakers?

20 december 2021
Kansen voor kunst in het onderwijs in onzekere tijden

De kansen van Cultuureducatie met Kwaliteit voor het voortgezet onderwijs

De nieuwe periode van de CmK-regeling biedt vo-scholen financiële ruimte om hun cultuureducatie naar een hoger plan te tillen.

10 december 2021
De kansen van Cultuureducatie met Kwaliteit voor het voortgezet onderwijs

Blog | Cultuureducatie als zalf op sociale wonden

De term 'sociale pijn' bleef na de lezing van Karim Amghar nazingen in het hoofd van Esther Leenders. Ze ging op onderzoek uit.

9 december 2021
Blog | Cultuureducatie als zalf op sociale wonden

Ruim 400 Brabantse scholen aan de slag met Evi

Basisscholen versterken, borgen en evalueren hun cultuureducatie met het digitale instrument Evi.

13 september 2021
Ruim 400 Brabantse scholen aan de slag met Evi

Open Call Collision

Kunstenaars met expertise technologie gezocht die jongeren wijzer willen maken.

16 augustus 2021
Open Call Collision

Call | Kunstvakdocenten gezocht voor ontwerponderzoek STEAM-onderwijs

Nieuwsgierig naar waar kunst en bèta elkaar ontmoeten en versterken? En hoe deze vakken aan elkaar verbonden kunnen worden?

20 juli 2021
Call | Kunstvakdocenten gezocht voor ontwerponderzoek STEAM-onderwijs

Doorkijkjes in het cultureel bewustzijn van leerlingen in het voortgezet onderwijs

Hoe kun je als cultuurprofessional in je cultuureducatie aansluiten op het cultureel bewustzijn van jongeren?

19 juli 2021
Doorkijkjes in het cultureel bewustzijn van leerlingen in het voortgezet onderwijs

Cultuureducatie als interventie binnen het Nationaal Programma Onderwijs

Het belang van cultuureducatie bij het herstel en de ontwikkeling van het onderwijs tijdens en na corona.

26 mei 2021
Cultuureducatie als interventie binnen het Nationaal Programma Onderwijs

Ontmoeten en kennisdelen met lokale intermediairs

Tijdens het NICE overleg informeren we lokale intermediairs over actuele ontwikkelingen rondom cultuureducatie.

6 mei 2021
Ontmoeten en kennisdelen met lokale intermediairs

Meer trainingen cultuureducatie voor Brabants onderwijs

20 inspirerende aanvragen om cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs te professionaliseren.

29 april 2021
Meer trainingen cultuureducatie voor Brabants onderwijs

Blog | Laat je verleiden door podiumkunsten

Een blog van adviseurs Marja Kemps en Ingrid Ruijgh over de beleving van podiumkunsten voor kinderen en jongeren.

21 april 2021
Blog | Laat je verleiden door podiumkunsten

Blog | Maak fouten en lach erom

In dit blog schrijft adviseur Erica Gruyters over het maken van fouten. Waarom is dat zo belangrijk en wat levert dit op?

12 april 2021
Blog | Maak fouten en lach erom

De waarde van cultuureducatie zichtbaar in Het Cultureel Zelfportret

De culturele groei van leerlingen zichtbaar maken voor de leerling zelf en voor de leraar.

7 april 2021
De waarde van cultuureducatie zichtbaar in Het Cultureel Zelfportret

Blog | Scholen wees brutaal en vraag naar een tentoonstelling

Adviseur Herman Kuypers blogt over kansen voor een breed, origineel, kwalitatief en duurzaam cultuuraanbod in het Brabantse onderwijs.

31 maart 2021
Blog | Scholen wees brutaal en vraag naar een tentoonstelling

Website De Cultuur Loper vernieuwd

De website biedt lokale intermediairs ondersteuning om samen met scholen hun ambitie voor cultuureducatie te realiseren.

3 maart 2021
Website De Cultuur Loper vernieuwd

Samenhang culturele activiteiten op basisscholen verbeteren met 4x4 vragen

Reflectievragen en inspiratiekaarten geven het onderwijs handvatten om de samenhang tussen culturele activiteiten te verbeteren.

3 maart 2021
Samenhang culturele activiteiten op basisscholen verbeteren met 4x4 vragen

7,3 miljoen voor Brabantse cultuureducatie

De komende vier jaar komt er 7,3 miljoen beschikbaar voor cultuureducatie in Brabant.

4 februari 2021
7,3 miljoen voor Brabantse cultuureducatie

Cultuureducatie als antwoord op identiteitsontwikkeling in de 21e eeuw

Over burgerschap, het vinden van je eigen ‘ik’ en hoe cultuureducatie daarbij kan helpen.

23 november 2020
Cultuureducatie als antwoord op identiteitsontwikkeling in de 21e eeuw

Unieke Brabantse samenwerking in cultuureducatie

De gezamenlijke aanpak zorgt de komende jaren voor 4,2 miljoen euro voor cultuuronderwijs.

17 november 2020
Unieke Brabantse samenwerking in cultuureducatie

Financiering en professionalisering cultuureducatie

Opheldering over beschikbare middelen en professionalisering cultuureducatie in het onderwijs.

16 november 2020
Financiering en professionalisering cultuureducatie

Hoe draagt cultuureducatie bij aan persoonsvorming?

Persoonsvorming als aanleiding voor betekenisvolle cultuureducatie.

13 november 2020
Hoe draagt cultuureducatie bij aan persoonsvorming?

Hoe de noodgedwongen digitalisering van het cultuuronderwijs ruimte schept voor bezinning

Over digitale ontmoetingen, écht gezien worden en de kracht van het niet weten.

9 november 2020
Hoe de noodgedwongen digitalisering van het cultuuronderwijs ruimte schept voor bezinning

Cultuureducatie voor íedereen. Onbereikbare utopie of haalbare uitdaging?

Over drempels in onze nieuwe werkelijkheid en een constructieve blik op de toekomst van cultuureducatie.

22 oktober 2020
Cultuureducatie voor íedereen. Onbereikbare utopie of haalbare uitdaging?

Gebruik de kracht van film in cultuureducatie

Het Netwerk Filmeducatie heeft een nieuwe visie gepubliceerd, en een doorlopende leerlijn filmeducatie voor primair en voortgezet onderwijs.

29 september 2020
Gebruik de kracht van film in cultuureducatie

Lang leve de vragenstellers

Cultuureducatie is essentieel voor de ontwikkeling van een nieuwsgierige houding bij kinderen en jongeren.

25 augustus 2020
Lang leve de vragenstellers

Brabantse gemeenten investeren fors in cultuureducatie

44 gemeenten nemen deel aan de Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024. Dat betekent een gezamenlijke investering van 9 ton.

14 juli 2020
Brabantse gemeenten investeren fors in cultuureducatie

Na 29 jaar valt het doek voor KunstSelect

Na 29 jaar komt er een einde aan KunstSelect, het kunstmenu waarin Brabantse leerlingen uit het primair onderwijs kennismaakten met kunst.

22 juni 2020
Na 29 jaar valt het doek voor KunstSelect

Verantwoording Cultuureducatie met Kwaliteit over 2019 ingediend

De verantwoording bestaat uit cijfers en een inhoudelijk verslag waarin we op hoofdlijnen de gevraagde cijfers inhoudelijk onderbouwen.

9 juni 2020
Verantwoording Cultuureducatie met Kwaliteit over 2019 ingediend

Blog | Hedendaagse kunst resoneert nog onvoldoende in het onderwijs

Adviseur Marlijn Gelsing blogt over het doorvertalen van de meerwaarde van de professionele kunstwereld naar het onderwijs.

8 juni 2020
Blog | Hedendaagse kunst resoneert nog onvoldoende in het onderwijs

De expositie to be a teacher is weer te bezoeken

Sinds 2 juni kun je de expositieruimte in de LocHal weer bezoeken.

4 juni 2020
De expositie to be a teacher is weer te bezoeken

Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 met half jaar verlengd

Door het coronavirus zijn geplande activiteiten op scholen niet doorgegaan. Een deel van het lokaal beschikbare CmK-budget is daarom niet besteed.

3 juni 2020
Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 met half jaar verlengd

Nieuwe regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 bekend

Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft de nieuwe regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 bekendgemaakt aan penvoerders.

14 mei 2020
Nieuwe regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 bekend

Blog | Hoe stimuleer je creatief thuisonderwijs?

Hadden we ooit verwacht dat zoveel leerlingen tegelijkertijd vanuit thuis onderwijs krijgen? In een week tijd zijn er nog nooit zoveel nieuwe leraren in ons land gestart. Maar lukt het hen ook om de creativiteit van de kinderen te stimuleren?

19 maart 2020
Blog | Hoe stimuleer je creatief thuisonderwijs?

Scouten van voorstellingen

De komende tijd staan verschillende presentatiedagen van landelijke impresariaten op het programma. Voor scholen en intermediairs hét moment om voorstellingen te scouten die aansluiten bij hun visie op cultuureducatie.

11 november 2019
Scouten van voorstellingen

Eerste basisschool start met Het Cultureel Zelfportret

Dit schooljaar is basisschool Torenschouw in Oosterhout gestart met Het Cultureel Zelfportret. Daarmee is het de eerste basisschool in Brabant die – vanuit de eigen ambitie – gekozen heeft om te werken met dit online volg- en ontwikkelinstrument.

5 november 2019
Eerste basisschool start met Het Cultureel Zelfportret

Blog | Scholennetwerken in beeld

Basisscholen werken samen om culturele activiteiten te organiseren. Max van Alphen blogt over de analyse die hij heeft uitgevoerd van deze netwerken.

4 november 2019
Blog | Scholennetwerken in beeld

Terugblik Inspiratiedag voortgezet onderwijs 2019

Het onderwijs is volop in beweging: de roep om vernieuwing klinkt vandaag de dag misschien wel harder dan voorheen. Maar hoe kunnen we nu écht iets veranderen?

4 november 2019
Terugblik Inspiratiedag voortgezet onderwijs 2019

Brabant Menu: podiumkunsten bereikbaar voor ieder kind

Stel: je werkt op een basisschool en je wil niets liever dan je leerlingen laten kennismaken met dans, theater en muziek. Waar begin je dan? Om scholen te helpen is Brabant Menu opgericht.

28 maart 2019
Brabant Menu: podiumkunsten bereikbaar voor ieder kind

Competenties krijgen een persoonlijk gezicht

Docenten en studenten van de minor Muziek van pabo’s Fontys Hogescholen zijn gestart met het Cultureel Zelfportret om de persoonlijke betekenis van het leerproces in beeld te brengen.

21 maart 2019
Competenties krijgen een persoonlijk gezicht

Blog | Betekenisvolle cultuureducatie

Alle kinderen en jongeren moeten de kans krijgen om kennis te maken met kunst en cultuur. In haar blog neemt Luana Berghmans, adviseur cultuureducatie, je mee in haar beleving van kunst als klein meisje.

18 februari 2019
Blog | Betekenisvolle cultuureducatie

Regionale Muziekschool 's-Hertogenbosch: plannen voor meer zichtbaarheid

Een collectief van zelfstandig muziekdocenten in 's-Hertogenbosch koor ervoor om hun instrumentale lessen voortaan via een samenwerkingsverband aan te bieden. Hoe gaan zij om met veranderingen in en om de organisatie?

19 november 2018
Regionale Muziekschool 's-Hertogenbosch: plannen voor meer zichtbaarheid

Muzerije in Den Bosch: samen staan we sterker

Sinds een aantal jaar werkt Muzerije intensief samen met 24 partners. Met ‘KlupUp’ kiezen kinderen na school uit een waslijst aan activiteiten: kunst en cultuur, maar ook bijvoorbeeld sport of koken.

16 november 2018
Muzerije in Den Bosch: samen staan we sterker

Blog | Hoe klinkt de stem van de leerling?

Hoe klinkt jouw stem door in de leerling en ben je je daarvan bewust? Annemiek Tekstra – Berendsen blogt over haar ervaringen in het onderwijs

11 september 2018
Blog | Hoe klinkt de stem van de leerling?

De Cultuur Loper spreidt vleugels verder uit in Noord-Brabant

Met de deelname van de gemeente Nuenen aan De Cultuur Loper komt het aantal deelnemende gemeentes op 49. Zo is de doelstelling van 45 deelnemende gemeenten in 2020 nu al ruimschoots behaald.

10 september 2018
De Cultuur Loper spreidt vleugels verder uit in Noord-Brabant

Ontmoeting met de kunsten

Studenten van Fontys Hogeschool Kind en Educatie werden uitgedaagd om via Art Based Learning in het Van Abbemuseum de ontmoeting met de kunsten aan te gaan.

12 juli 2018
Ontmoeting met de kunsten

Extra geld beschikbaar voor museumbezoek leerlingen basisonderwijs

Het budget per leerling voor museumbezoek wordt met ingang van het schooljaar 2018-2019 drie euro opgehoogd. Hierdoor kan iedere basisschoolleerling minimaal één keer in zijn schooltijd naar een museum gaan.

25 juni 2018
Extra geld beschikbaar voor museumbezoek leerlingen basisonderwijs

Naar het museum met de Cultuurreporters

De Cultuurreporters gingen voor ons naar museum De Pont in Tilburg. Na afloop maakten ze op school een eigen expositie met echte kunstwerken.

28 februari 2018
Naar het museum met de Cultuurreporters

De Cultuur Loper in beeld: wat levert het op?

Wat geven scholen hun leerlingen mee op het gebied van cultuureducatie? Uit de data van 2017 is gebleken waar scholen vooral op inzetten.

1 februari 2018
De Cultuur Loper in beeld: wat levert het op?

Start van De Cultuurreporters

De waarde van kunst door de ogen van kinderen. Met de eerste editie van De Cultuurreporters onderzoeken we met kinderen van Basisschool de Borne hoe kinderen betekenis geven.

22 november 2017
Start van De Cultuurreporters

'De Cultuur Loper is geen methode, maar een instrument dat je kunt bespelen’

Hoe krijg je een docent zo ver dat hij verder kijkt dan alleen zijn eigen vak? Deze en andere vragen kwamen aan bod tijdens de De Cultuur Loper-bijeenkomst voor het voortgezet onderwijs.

11 april 2017
'De Cultuur Loper is geen methode, maar een instrument dat je kunt bespelen’