Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

Hoe kun je belangrijke maatschappelijke thema’s bespreekbaar maken voor jongeren? Lara Knoops en Lotte Timmermans hebben daar een goede manier voor gevonden: dans. Met hun voorstelling Doe Maar Niet openen de twee dansers een gesprek over fysiek contact en grenzen aangeven. 

Geschreven door: Marel van Andel

Wie wel en wie niet

“Door de anderhalvemeterregel werden wij geïnspireerd voor deze voorstelling. We werden ons heel erg bewust van wie we wel binnen die anderhalve meter zouden willen en wie niet. En wat het bijvoorbeeld betekent als je je ouders niet mag aanraken. Toen dachten we: daar moeten we iets mee”, vertelt Lara. “En zo kwamen we uiteindelijk met de dansvoorstelling Doe Maar Niet, die niet niet meer alleen over de anderhalve meter regel gaat maar ook vooral over het aangeven van grenzen met betrekking tot ongewenst en gewenst fysiek contact.” 

Fysieke afstand en grenzen aangeven

In de voorstelling beelden Lara en Lotte verschillende situaties uit die te maken hebben met fysieke afstand en grenzen aangeven. “Er zijn meerdere manieren waarop je grenzen kan aangeven, bijvoorbeeld door iets te zeggen, maar ook met lichaamstaal. En als je dat doet zou dat niks moeten veranderen aan de band die je met diegene hebt. Dat laten we in onze dans zien. We gaan heel voorzichtig naar elkaar toe, om dan te kijken of een knuffel wel of niet kan. Of een van ons doet juist niet voorzichtig genoeg en dan wordt er een grens aangegeven”, zegt Lotte. “Op die manier laten we zien dat grenzen aangeven eigenlijk heel normaal is en creëren we herkenbare situaties voor het publiek”, vult Lara aan. 

In de voorstelling wordt uitgebeeld hoe je grenzen aangeeft | Door: Doe maar niet

Langs op scholen

Het dansduet is voor iedereen geschikt om te kijken, maar vooral gericht op jongeren vanaf 10 jaar, die aan het eind van de basisschool zitten, of op de middelbare school. “Dat is de leeftijd waarop kinderen bewust worden van die grenzen”, zegt Lara. De twee dansers gaan vooral met hun voorstelling langs op scholen zelf. “Dat voelt veiliger en intiemer voor de jongeren, waardoor ze zich meer op hun gemak voelen”, vertelt Lotte. 

'Door een gesprek achteraf kunnen ze zien dat iedereen de dans anders interpreteert.' Lotte Timmermans, danser

In gesprek gaan

En ook de voorstelling zelf maakt het makkelijker om een gesprek te beginnen. “Na de voorstelling hebben we altijd een gesprek met de leerlingen, over hun eigen grenzen en ervaringen”, zegt Lara “We voeren het gesprek met de jongeren achteraf, zodat ze zich tijdens het stuk goed kunnen concentreren en zelf de tijd hebben om na te denken wat het betekent wat ze zien.” Lotte voegt toe: “Ze kunnen dan ook zien hoe iedereen het dansduet anders interpreteert en er een eigen boodschap uithaalt.” 

Kwetsbaar opstellen

De dansvoorstelling is volgens de twee heel belangrijk voor het gesprek. “Doordat wij ons een half uur lang kwetsbaar opstellen met onze dans, is voor het publiek de grens om kwetsbaar te zijn ook vaak al lager omdat het ons al een beetje kent”, vertelt Lotte. “De jongeren kunnen daarnaast de voorstelling gebruiken om een onderwerp te bespreken.” De dansers vragen bijvoorbeeld welke beweging het publiek het meest is bijgebleven. “Daar kan dan weer een mooi gesprek over ontstaan. De meest kleine dingen worden voor hen herkenbaar gemaakt en door de dansvoorstelling is het makkelijker om daarover te praten omdat je iets heel specifieks hebt om naar te verwijzen.” In de gesprekken zijn de scholieren vaak heel kwetsbaar. “Ze begrijpen heel goed waar ze naar kijken en praten dan zelf over hoe ze bepaalde situaties ook hebben meegemaakt en hoe zij dat ervaarden. We hebben wel eens gehad dat er verhalen naar boven kwamen waar de leraar nog niks van wist, de school kan er dan mee verder.” 

Een knuffel in de dansvoorstelling | Door: Doe maar niet

Is dit het moment voor een knuffel?

Eén situatie is de twee dansers in het bijzonder bijgebleven. “We waren op een school en we hadden de voorstelling gedaan en waren erover in gesprek met de klas”, vertelt Lara. “Er was een meisje dat zei dat ze bang was om te vragen om af te spreken na school of om te zeggen dat ze een knuffel wilde. Een meisje aan de andere kant van de klas vroeg toen: ‘Is dit het moment voor een knuffel?’. Het meisje knikte en haar klasgenoot stond toen op om haar een knuffel te geven, ze werd toen helemaal ontroerd. Dat was heel bijzonder om te zien.” Maar ook minder zichtbaar hopen Lotte en Lara dat de voorstelling iets voor de jongeren kan betekenen. “Ook als er tijdens het nagesprek misschien niet meteen iets gebeurt bij iemand, wil dat niet zeggen dat er geen effect is. We hopen dat ze er bijvoorbeeld ook later nog eens aan terugdenken.”

Voorstelling zien of boeken

De voorstelling Doe Maar Niet is beschikbaar voor jong en oud en kan opgevoerd worden op scholen. 12 februari houdt het duo een open voorstelling in Vught, als de maatregelen het toelaten. Daarnaast is het duo regelmatig te vinden op festivals. Voor meer informatie of boekingen kan er gemaild worden naar dansduetdoemaarniet@gmail.com.  

Marel van Andel

Freelance redacteur

cultuureducatie

Theater als oplossing voor een moeilijke groepsdynamiek: ‘om elkaar lachen in plaats van uitlachen’

Theaterdocent Michel Verdaasdonk over het verbinden van theater met sociale vaardigheden en burgerschap.

11 juni 2025
Theater als oplossing voor een moeilijke groepsdynamiek: ‘om elkaar lachen in plaats van uitlachen’

Brabants muziekonderwijs klinkt steeds zachter

Muziekonderwijs verdwijnt in veel gemeenten langzaam uit beeld als essentieel onderdeel van de ontwikkeling van kinderen.

5 juni 2025
Brabants muziekonderwijs klinkt steeds zachter

Handvatten om cultuuronderwijs stevig te verbinden met andere vakken

Basisscholen in Land van Cuijk integreren kerndoelen wereldoriëntatie, cultuureducatie en burgerschap in lessen.

4 juni 2025
Handvatten om cultuuronderwijs stevig te verbinden met andere vakken

Cultuur op het mbo: verbinding met jezelf en elkaar

Cultuureducatie is op mbo-scholen nog erg onderbelicht. Het Koning Willem I College in Den Bosch is daarom gestart met een pilotproject.

26 mei 2025
Cultuur op het mbo: verbinding met jezelf en elkaar

Blog | Wollig taalgebruik

Adviseur Masha Meegdes blogt over wollige woorden en het belang van heldere communicatie.

21 mei 2025
Blog | Wollig taalgebruik

Cultuureducatie op speciaal basisonderwijs: “Leerlingen ontdekken hun kracht”

Stel je eens voor: je bent een jong kind en steeds weer merk je dat je niet mee kunt met leeftijdsgenootjes. Hoe is dat?

20 mei 2025
Cultuureducatie op speciaal basisonderwijs: “Leerlingen ontdekken hun kracht”

Hoe zit het mbo in elkaar?

Mbo studenten verschillen in leeftijd, opleidingsniveau, achtergrond en leerroute. Dat vraagt om maatwerk in culturele programma’s.

16 mei 2025
Hoe zit het mbo in elkaar?

Stimuleringsbudget co-creatie

Stimuleringsbudget voor scholen met een vraagstuk rondom cultuureducatie en burgerschap.

6 mei 2025
Stimuleringsbudget co-creatie

Verruwing rondom jeugdtheater. Hoe is dat in Brabant?

Theatermakers willen maatschappelijke thema’s aankaarten, maar stuiten ook vaak op weerstand van leerlingen, scholen en ouders.

29 april 2025
Verruwing rondom jeugdtheater. Hoe is dat in Brabant?

Pionieren in het gespecialiseerd onderwijs

Hoe kunnen leerlingen van het gespecialiseerd onderwijs kunst en cultuur buiten school ontdekken? Pioniers delen hun succesmomenten.

11 maart 2025
Pionieren in het gespecialiseerd onderwijs

Cultuureducatie en gespecialiseerd onderwijs

Wat kan cultuureducatie betekenen voor het gespecialiseerd onderwijs (SO, VSO, SBO, PRO)? Welk aanbod is er?

6 maart 2025
Cultuureducatie en gespecialiseerd onderwijs

Cultuureducatie geborgd op De Boemerang

Op basisschool De Boemerang in Zevenbergen is cultuureducatie geen losse activiteit, maar een stevig verankerd onderdeel van het onderwijs.

6 maart 2025
Cultuureducatie geborgd op De Boemerang