Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

Zzp’er in coronatijd

De coronacrisis beïnvloedt ons allemaal, maar zelfstandigen in de culturele sector vangen een aantal harde klappen op. Want wat doe je als instellingen en organisaties zoals muziekscholen, musea en theaters hun deuren moeten sluiten? Waar kun je als zzp’er in deze branche op terugvallen? De harde realiteit is dat het opvangnet er een vol gaten blijkt te zijn. “Ondernemersrisico", zeggen sommigen. Maar laten we eerlijk zijn, dat gaat hier niet helemaal op. Een wereldwijde pandemie waardoor je van de een op de andere dag misschien wel 80% van je inkomen misloopt, daar was niemand op voorbereid.

(H)erkenning

Toch moet je verder als ondernemer. “Hoe dan?!”, is de logische vraag. Er is geen gouden oplossing, maar het antwoord lijkt te liggen in wat we hier aan het doen zijn. Namelijk samenkomen, verbinden en verenigen. Het is mooi om te zien hoe erkenning en herkenning ervoor zorgen dat je als zzp’ers samen een front kunt vormen. Waar veel zelfstandigen de aansluiting missen bij het centrale beleid van instellingen en organisaties om mee te mogen denken over een oplossing, is daar in deze setting alle ruimte voor. “Zie elkaar als collega’s in plaats van concurrenten, dit is iets wat je samen moet doen”, aldus Peter van den Bunder van de Kunstenbond. Ook zzp-expert Marieke Tetterroo beaamt dit: “Zoek elkaar op en heb het over kunstenaarschap en cultureel ondernemerschap. Als zzp’ers kun je van elkaar leren en elkaars sterke punten verenigen.”

In survivalmodus

Maar wie is er nu verantwoordelijk voor de situatie van de zelfstandig ondernemer? “Deze situatie is overmacht voor zowel opdrachtgever als werknemer, de verantwoordelijkheid ligt bij beide partijen. Wees dus niet bang om de dialoog aan te gaan”, adviseert Peter. Toch pakt dit in de praktijk vaak anders uit. “Instellingen schieten in survivalmodus en zijn vooral bezig om zelf te overleven, waardoor je als externe partij wordt vergeten of buiten spel wordt gezet”, is de ervaring van educatiemedewerker en cultuurcoördinator Sanne Evertz. Contractueel gezien valt hier nog een hoop winst te behalen. “Er moeten duidelijke afspraken zijn over hoe je samenwerkt. Dingen moeten vooraf op papier staan zodat je daarnaar kunt teruggrijpen”, zegt architect en gastdocent Wouter van Niel.

Duurzaam ondernemen

Ook Wouter ervaarde dat vrijwel al zijn opdrachten in het onderwijs wegvielen. Wat doe je dan? “Ik ging extreem veel harder werken. Ik voelde een grote verantwoordelijkheid naar mijzelf en mijn team. Je wilt flexibel zijn en je aanpassen aan de situatie.” Ten gevolge onderzocht Wouter de mogelijkheid van online lessen. “Dit heeft geresulteerd in een nieuw verdienmodel. Ik heb lesmateriaal en een training ontwikkeld die ik zo nodig ook online kan aanbieden. Het is een totaalpakket voor docenten waar ik zelf bijna niet meer bij betrokken hoef te zijn.” Een mooi voorbeeld van hoe een in eerste instantie tijdelijke oplossing kan resulteren in een totaal nieuw product. De coronacrisis is wat dat betreft echt een reality check. Sta je als ondernemer sterk genoeg? En hoe duurzaam is je onderneming?

Bezinning

Eén ding is duidelijk: de passie van ondernemers in de culturele sector is enorm. “De wendbaarheid van de zzp’er is groot, de weerbaarheid minder”, stelt Peter. Bij Sanne resulteerde dit in bezinning waardoor ze zich neer kon leggen bij de situatie. “Ik ging op een gegeven moment uit de vecht- en overlevingsmodus en vond daarin een soort geruststelling. Het zou zomaar kunnen dat ik in de toekomst een heel andere weg insla.” Soms ligt daarin misschien de oplossing. In je neer kunnen leggen bij extreme situaties waar je geen invloed op hebt. Wie weet wat er dan allemaal kan ontstaan.

Lisa Habets

Meer weten over ontwikkelingsmogelijkheden voor zelfstandigen in de cultuursector?

Neem contact met mij op.

Kijkje in het kasboek van Rosa Meininger

Dit is het tweede artikel uit de reeks Kasboek van een maker. Rosa Meininger geeft je een kijkje in haar financiële keuken.

16 oktober 2025
Kijkje in het kasboek van Rosa Meininger

Kunstloc en TalentHub Brabant op Dutch Design Week 2025

Wij tippen een aantal van onze talenten en andere makers en projecten die je niet mag missen.

6 oktober 2025
Kunstloc en TalentHub Brabant op Dutch Design Week 2025

Aanvraag niet gehonoreerd. Wat nu?

Wat kun je doen als je aanvraag niet is gehonoreerd? Ontdek je mogelijkheden.

3 oktober 2025
Aanvraag niet gehonoreerd. Wat nu?

Hoe maak je volledig onafhankelijk een speelfilm

Regisseur Bart Schrijver maakte bioscoopfilm The North volledig onafhankelijk voor 75.000 euro. Hoe pakt hij dit aan?

2 oktober 2025
Hoe maak je volledig onafhankelijk een speelfilm

Kijkje in het kasboek van Tosca van der Weerden

Stress of je wel rondkomt elke maand, het is iets waar veel makers mee te maken hebben. In deze reeks geven makers een kijkje in hun financiële keuken.

30 september 2025
Kijkje in het kasboek van Tosca van der Weerden

Kunst die je niet onberoerd laat

Drie Brabantse kunstenaars die met hun kunst taboes doorbreken en het gesprek aangaan.

23 september 2025
Kunst die je niet onberoerd laat

Leertraject: Route Ondernemerschap

Zes sessies om met andere kunstenaars en makers je professionele ontwikkeling en zakelijke vaardigheden te versterken.

23 september 2025
Leertraject: Route Ondernemerschap

Open call masterclass De Kunstopdracht: natuur in je muur

Maak jij biobased isolatie beleefbaar voor huiseigenaren? Schrijf je in!

9 september 2025
Open call masterclass De Kunstopdracht: natuur in je muur

10 tips voor het schrijven van een krachtig lobbyverhaal

Hoe schrijf je een lobbyverhaal dat blijft hangen, aan zet tot actie en jouw boodschap duidelijk maakt.

8 juli 2025
10 tips voor het schrijven van een krachtig lobbyverhaal

10 tips voor een goed gesprek met politici

Hoe zorg je ervoor dat een gesprek met raadsleden, wethouders en ambtenaren écht iets oplevert?

25 juni 2025
10 tips voor een goed gesprek met politici

Hoe vergroot je lokaal je impact met je theatervoorstelling?

Theatergezelschap MINOUX werkt samen met theaters en lokale gemeenschappen.

24 juni 2025
Hoe vergroot je lokaal je impact met je theatervoorstelling?

Houd die creatieve kop koel

Tips om jezelf als maker niet over de kop te werken en toch ruimte te hebben om ideeën te laten stromen en dichter bij je droom te komen.

19 juni 2025
Houd die creatieve kop koel