Zoek bijvoorbeeld naar een activiteit of pagina

Op deze kennispagina onderzoeken we hoe je cultuureducatie en burgerschap op betekenisvolle wijze met elkaar kan verbinden. Daarvoor kijken we naar wat burgerschapsonderwijs is, wat kunst- en cultuureducatie zo uniek maakt en op welke punten er overeenkomsten of juist verschillen te zien zijn. Daaruit leiden we een aantal kansen en bedreigingen af. Ten slotte besteden we aandacht aan een aantal good practices én we geven tips over hoe je als intermediair met een school het gesprek aangaat over dit onderwerp. 

Wat is burgerschap? En wat is burgerschapsonderwijs?

Burgerschap gaat over hoe mensen met elkaar samenleven. Weten hoe de maatschappij en de wereld in elkaar steekt en hoe je daar invloed op uit kunt oefenen. In de nieuwe (concept)kerndoelen wordt burgerschapsonderwijs als volgt omschreven: “Burgerschapsonderwijs draait om de kennis, vaardigheden en ervaringen die leerlingen opdoen met betrekking tot de diverse en democratische samenleving. Ze moeten zich bewust worden van hun mogelijkheden om, samen met anderen, bij te dragen aan deze samenleving en een democratische cultuur.” 


Maar in feite is “al het onderwijs dat bijdraagt aan burgerschap van leerlingen […] burgerschapsonderwijs”  aldus Hessel Nieuwelink, lector Burgerschapsonderwijs aan de Hogeschool van Amsterdam. Elk leergebied draagt belangrijke kennis en vaardigheden bij aan burgerschapsonderwijs. Burgerschapsonderwijs speelt zich dus bij uitstek af op het snijvlak van leergebieden. Bij burgerschapsonderwijs gaat het bovendien niet alleen om het aanleren van kennis en/of historische feiten, maar ook om het ontwikkelen van competenties en attitude. Het gaat dus (ook) altijd over jezelf en je verhouden tot de wereld om je heen.

Lees meer op de website van Expertisepunt Burgerschap

2021: Wet verduidelijking burgerschap

Sinds 2021 is de ‘Wet verduidelijking burgerschap’ van kracht. Deze stelt dat het onderwijs actief burgerschap en sociale cohesie dient te bevorderen, op doelgerichte en samenhangende wijze. Scholen moeten een heldere visie op burgerschap ontwikkelen (wat wil je bereiken?) en inzichtelijk maken hoe deze samenhangt met het schoolbeleid. Deze wordt vervolgens concreet gemaakt naar welke kennis, vaardigheden en houdingen leerlingen zullen leren.

Burgerschap is een breed begrip en scholen mogen zelf accenten aanbrengen. Wat de school wil overbrengen over het samenleven van mensen hangt immers nauw samen met de omgeving van de school, de leerlingenpopulatie en de visie/idealen van de school. 

Corpo Maquina Foto Sanne Donders

2024: (Concept-)kerndoelen Burgerschap

In maart 2024 zijn er op basis van deze wet nieuwe concept kerndoelen geformuleerd voor burgerschap. Deze zijn onderverdeeld in de domeinen (A) Schoolcultuur, (B) Samenleving en democratie en (C) Maatschappelijke vraagstukken.

De kerndoelen in een notendop:

  • Schoolcultuur: De school zorgt voor een democratische cultuur.
  • Diversiteit: De leerling handelt respectvol vanuit kennis over een diverse samenleving.
  • Democratische waarden: De leerling geeft aan hoe diens handelen verbonden is met democratische waarden.
  • Maatschappelijke betrokkenheid: De leerling verkent verschillende mogelijkheden om bij te dragen aan de samenleving.
  • Democratische betrokkenheid: De leerling verkent hoe die democratisch handelen in dagelijkse situaties (PO) / de democratische rechtsstaat (VO) kan vormgeven.

Meer informatie over hoe dat eruit kan zien lees je in het concept kerndoelenboekje: 

Download kerndoelenboekje

Wat zijn de typische eigenschappen van kunst- en cultuureducatie?

Tot zover burgerschap; laten we nu eens kijken naar kunst- en cultuur. We kunnen allerlei omschrijvingen geven van wat we onder kunst- en cultuureducatie verstaan. Wat in dit kader echter interessanter is, is kijken wat kunst & cultuur nu echt typeert, wat het uniek maakt ten opzichte van andere vakgebieden: 

  • Er wordt in de kunsten gebruik gemaakt van een specifieke artistieke taal en/of materiële middelen.
  • Het gaat vaak om een ervaring, iets zintuiglijks, dat je kunt voelen en beleven.
  • Het roept vaak vragen op, en is dus in meer of mindere mate ambigu.
  • Kunst maken is een vorm van onderzoek (naar een specifiek fenomeen, naar wie je zelf bent, hoe je jezelf tot iets verhoudt etc.). Dat vergt een open houding.
  • Er is sprake van een persoonlijke interpretatie, en de ruimte om deze bijvoorbeeld te uiten en verbeelden (expressie).
  • In de kunst worden vanuit de verbeelding alternatieve werkelijkheden gecreëerd
  • Kunst mag schuren, daardoor is er veel ruimte voor verschillende perspectieven

Overeenkomsten en verschillen

Op enkele punten lijken doelen en/of benaderingen binnen cultuureducatie en burgerschap elkaar te overlappen. Zowel cultuureducatie als burgerschap heeft sterk te maken met ‘je verhouden tot de wereld’: wie ben ik zelf en hoe verhoud ik me tot de ander? Bovendien is het in beide vakgebieden essentieel dat je als docent of leraar vooral verdiepende vragen stelt. 

Betekenisgeving door middel van reflectie is dus een belangrijk aspect bij zowel burgerschap als cultuureducatie. Met name in de zogenaamde ‘authentieke kunsteducatie’: “Authentieke kunsteducatie daagt uit betekenisvolle verbindingen te leggen tussen de cultuur van de student, het domein van kunst en cultuur én het maatschappelijke domein. Reflecteren op sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen – centraal in burgerschapsonderwijs – is dus als het ware ‘ingebakken’ in authentieke kunsteducatie.” (Bron: Artikel Creatief burgerschap op het MBO - Kunstzone 02/2024)

Er zijn ook enkele wezenlijke verschillen in hoe dingen benaderd worden vanuit beide vakgebieden. Daar waar burgerschap start vanuit het maatschappelijke perspectief (om vervolgens te kijken naar hoe je je daartoe verhoudt), staat bij het maken van kunst het individuele, het persoonlijke, vaak centraal. Bij burgerschap ga je ‘van buiten naar binnen’, terwijl je bij kunst eerder ‘van binnen naar buiten’ werkt. 

Ten slotte gaat kunst over ‘vorm geven’: van je ervaringen en ideeën, en (daarmee) het vormgeven van de samenleving. Hoewel cultuureducatie en burgerschap hier mooi op één lijn lijken te zitten, is het belangrijk je te realiseren dat burgerschap (naast een emanciperend doel) ook een disciplinerend element bevat. Burgerschap gaat namelijk óók over ‘je leren voegen in de samenleving’. Het is goed om alert te blijven op hoe dit zich verhoudt tot het (mogen en kunnen) veranderen van die samenleving.

Crafted Summa College, foto: William van der Voort

Welke kansen kunnen we hieruit afleiden?

Uit bovenstaande kunnen we opmaken dat er kansen zijn op kunst op een betekenisvolle manier te verbinden met burgerschap: 

Onderzoeken van individuele vs. collectieve waarden 

 

Kunst is onderzoek. In kunst oefenen leerlingen met de vraag ‘Wie ben ik’ en ‘Hoe geef ik mijn verhaal vorm’. Je krijgt meer inzicht in je eigen idealen, en hoe je je verhoudt tot de wereld. Met kunst kun je dus je individuele waarden, en het spanningsveld tussen individuele en collectieve waarden onderzoeken. Met kijken naar en het maken van kunst kan een mooie manier zijn om uit te zoeken wie je bent, hoe jouw individuele waarden zich verhouden tot collectieve waarden en hoe deze elkaar continu beïnvloeden. 

Een andere (unieke) taal voor diepere inzichten en perspectieven

 

Omdat kunst een geheel eigen artistieke taal heeft, kun je een verhaal/perspectief vanuit die andere taal belichten. Een kunstwerk kan soms precies een pijnpunt of bedoeling voelbaar maken, daar waar woorden dat niet goed kunnen omvatten. Ook kan die artistieke taal en/of het materiaal waarmee je werkt al in het maakproces leiden tot nieuwe inzichten. “In gesprekken [over kunst en erfgoed] ontdekken leerlingen dat er meerdere perspectieven nodig zijn.” (bron: artikel Kunst Centraal)

Gevoelsdimensie als aanvulling op rationele benadering

 

De belangrijke rol van beleven en voelen bij kunst kan een mooie aanvulling (extra dimensie) zijn op de vaak rationele benadering bij burgerschap. Kunst kan je onderdompelen in een hele nieuwe wereld en nieuwe perspectieven.  
“De brede ontwikkeling tot volwassen en volwaardig mens in de maatschappij vraagt niet alleen om vakspecifieke kennis en vaardigheden, maar behoeft ook een brede context waarin deze begrepen en toegepast kunnen worden. Een brede context die niet alleen begrepen wordt, maar  ook wordt beleefd en doorvoeld, komend vanuit ratio, passie en onderbuik," aldus Ronald Kox in Kunstzone 02/2024.

Kunst als manier om de samenleving te vormen 

 

“Burgerschapsonderwijs zou niet alleen moeten gaan over de manier waarop de wereld nu geordend is, maar ook over manieren waarop die geordend zou kunnen worden,” aldus lector Hessel Nieuwelink. Dat is precies wat kunst vaak doet: alternatieve werkelijkheden onderzoeken en creëren. Bedenken hoe het óók kan. Door het ontwikkelen van een kunstenaars mindset waarbij vanuit openheid en verbeelding wordt gedacht, kun je zelf de wereld leren vormen.

Leren je oordeel uit te stellen

 

Het ‘trainen’ van je verbeeldingskracht – en daarmee voorstellingsvermogen – helpt je ook te realiseren dat er andere perspectieven zijn en dat deze naast elkaar kunnen bestaan. Omdat kunst altijd een interpretatie (van de werkelijkheid, van de ‘waarheid’) is, roept het vaak vragen of verwarring op. Daardoor stel je je oordeel uit en ontstaat ruimte om in gesprek te gaan en andere perspectieven te ontdekken

Kritisch kijken en de wereld bevragen

 

Kunstenaars werken met onderwerpen uit de echte wereld en geven daar hun eigen, persoonlijke interpretatie aan. Daarmee laten ze zien dat zij de wereld bevragen, en nodigen ze kijkers uit om óók op die kritische manier naar de wereld, systemen en drijfveren te kijken. Vragen stellen en kritisch leren denken is een belangrijk emanciperend element van burgerschap. 

Beide kanten op

De meeste kansen lijken te liggen daar waar kunst vanuit haar unieke rol kan bijdragen aan burgerschap. Maar andersom ligt zeker ook een grote kans: Door kunst te koppelen aan een voor het kind/de jongere herkenbaar en relevant (burgerschaps)thema ontstaat authentieke kunsteducatie. Hierdoor ontstaat een diepere betrokkenheid en meer betekenisvolle leerervaringen.

Een ander voorbeeld waarin kunst en burgerschap elkáár versterken, is de procesgerichte didactiek – een didactiek die door steeds meer scholen wordt omarmt in hun aanpak van cultuuronderwijs.  Bij deze vorm van procesgericht werken gaat het erom dat “de wereld intensief wordt waargenomen, verbeeld, onderzocht, en beleefd" schrijft Karin Kotte in de uitgave “Procesgerichte Didactiek – een denkkader”. Kunst kan daarbij ingezet worden om die wereld te onderzoeken en beleven (kunst als middel voor burgerschap), maar ook om de gevoelens en ervaringen daarbij ontstaan op eigen wijze te verbeelden. Een diepere beleving van de wereld, leidt namelijk ook tot meer persoonlijke en unieke kunst (de wereld/burgerschap als middel voor kunst). 

Download de publicatie Procesgerichte Didactiek

Mogelijke knelpunten

Naast legio kansen, kunnen we ook enkele knelpunten destilleren: 

  • Een open deur, maar desalniettemin een bedreiging: Betekenisvolle verbindingen leggen tussen vakgebieden vraagt tijd en geld. En daar ontbreekt het in het onderwijs vaak aan.
  • Een gedachte achter burgerschapsonderwijs is dat het ongelijkheden enigszins compenseert. Echter, door de keuze van (kunstzinnige) activiteiten kan juist het tegenovergestelde gebeuren, namelijk reproductie in plaats van compensatie. Zo worden vwo-leerlingen naar het Rijksmuseum gestuurd, terwijl vmbo-leerlingen deelnemen aan een rapbattle in het buurthuis. Hoewel het ene niet per se beter is dan het andere, zijn we “onbedoeld sturend in welke gemeenschappen voor leerlingen passend zijn” aldus lector Burgerschapsonderwijs Hessel Nieuwelink in Kunstzone.
  • Een laatste mogelijke bedreiging houdt verband met of men burgerschap disciplinerend (‘je voegen in de samenleving’) of juist emanciperend (‘de samenleving mee vormgeven’) inzet. In burgerschapsonderwijs staan reeds bepaalde kernwaarden en democratie centraal. Er is al een beeld van wat een ‘goede burger’ is en leerlingen moeten een ‘passende houding’ ontwikkelen. Er is dus al besloten wat belangrijk is en hoe men zich hoort te gedragen. Kunst gaat daarentegen over ontdekken wat jij zelf vindt. Kunst schuurt, bevraagt, is maatschappijkritisch of toont ‘verzet’. Hoeveel ruimte is er binnen burgerschapsonderwijs voor conflict? Is er ruimte voor ‘zelf ontdekken’ zonder te weten waar je uit komt? Voor daadwerkelijk kritisch denken? Of gaat het eigenlijk om socialiseren, en het opleggen van een overtuiging? Daarmee zou kunst slechts ingezet worden als propaganda. Vraag je steeds af: Gaat het om iets van binnen naar buiten te brengen (uitdrukken/vormgeven)? Of gaat het om iets buiten naar binnen brengen (kennisoverdracht)? 
Manoah Salampessy

Hoe houd je de kunst de kunst?

Hoewel kunst kan bijdragen aan burgerschap, heeft het ook intrinsieke waarde. De grens tussen kunst als middel en kunst als doel is vaag. Hoe zorg je ervoor dat kunst niet alleen een middel wordt? 

Het antwoord is simpel en complex tegelijkertijd: Zorg ervoor dat datgene dat zo uniek is aan de kunsten – verbeelding en expressie vanuit de eigen artistieke taal – genoeg ruimte krijgt. Activiteiten waar kunst als middel ingezet wordt en activiteiten waar de kunst centraal staat kunnen prima naast elkaar bestaan binnen een curriculum. Zolang je er immers voor zorgt dat er voldoende ruimte is om vanuit verbeelding met een artistieke taal en -materialen op onderzoekende wijze met (burgerschaps)thema’s aan de slag te gaan, blijft de intrinsieke waarde van kunst behouden. 

Hoe ga je als intermediair het gesprek aan?

Hoe ga je nu als intermediair met een school in gesprek over de koppeling tussen burgerschap en cultuureducatie? 

Eigenlijk niet heel anders dan zoals je het gesprek over cultuureducatie aangaat: vanuit visie. Informeer in een gesprek bij de school – naast hun schoolvisie en de visie op cultuureducatie – ook naar de visie op burgerschap. Welke accenten of focuspunten leggen ze? Welke kaders heeft de school al gesteld m.b.t. burgerschap? Wat doen ze al concreet? En waar willen ze naartoe? Bekijk het daarbij steeds vanuit je “cultuureducatieve bril” (je bent immers geen intermediair burgerschap). 

Bespreek samen hoe de schoolvisie, de visie op cultuureducatie en de visie op burgerschap zich tot elkaar verhouden. 
Sommige scholen zien burgerschap voornamelijk in kennisoverdracht over het democratisch stelsel. Laat in dat geval zien dat juist bij het vormen van meningen en het oefenen van vaardigheden en attitude kunsteducatie een betekenisvolle rol kan spelen. Als intermediair heb je wellicht al voorbeelden vanuit andere scholen. 

Good practices

Onder de titel “Kunstonderwijs als oefenplaats voor burgerschap” verzamelde Kunstzone in editie 02/2024 een flink aantal good practices rondom dit thema. Een aantal van deze artikelen zijn online te lezen op de website van Kunstzone.

Heb jij een mooi praktijkvoorbeeld?

Heb jij zelf een mooi praktijkvoorbeeld waar kunst en burgerschap met elkaar verbonden worden? Graag verzamelen en delen wij mooie Brabantse good practices, dus aarzel niet om contact met ons op te nemen. 

Liever gewoon even sparren over verbindingen tussen cultuureducatie en burgerschap? Ook dan hoor ik graag van je! 

Cultuureducatie

Open Call voor kunstenaars: (Je) Kunst in School 2025

Wij zoeken een beeldend kunstenaar die een reizende tentoonstelling wil ontwikkelen voor basisscholen.

4 februari 2025
Open Call voor kunstenaars: (Je) Kunst in School 2025

Blog | Burgerschap met een kunstzinnige bril

Adviseur Masha Meegdes blogt over haar ervaringen als 'vreemde (kunst)vogel' op een conferentie over burgerschap.

28 januari 2025
Blog | Burgerschap met een kunstzinnige bril

Hoe kunst kan bijdragen aan burgerschap (en andersom)

Op deze kennispagina onderzoeken we betekenisvolle verbindingen tussen burgerschap en cultuureducatie.

22 januari 2025
Hoe kunst kan bijdragen aan burgerschap (en andersom)

Informatie over CmK4 voor scholen

Wat houdt de regeling CmK4 in? Wat betekent deelname voor mijn school?

15 januari 2025
Informatie over CmK4 voor scholen

De donderwolk die BTW heet maar óók culturele lichtpuntjes: het jaar 2024

Jaaroverzicht 2024 met opvallend kunst- en cultuurnieuws én culturele lichtpuntjes.

30 december 2024
De donderwolk die BTW heet maar óók culturele lichtpuntjes: het jaar 2024

Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: het onderwijs aan het woord

In onze snelle, prestatiegerichte wereld wordt cultuuronderwijs steeds belangrijker voor het mentale welzijn van jongeren.

10 december 2024
Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: het onderwijs aan het woord

Blog | Dansen tussen chaos en orde

Adviseur Masha Meegdes blogt over haar ervaringen met Art of Hosting.

6 december 2024
Blog | Dansen tussen chaos en orde

CmK4 gaat van start!

De aanvraag Cultuureducatie met Kwaliteit 4 Noord-Brabant is toegekend! Dit betekent 12,2 miljoen voor cultuureducatie in Brabant tussen 2025 en 2028.

19 november 2024
CmK4 gaat van start!

Jongeren en mentaal welzijn: 3 culturele initiatieven uitgelicht

Hoe The Clash, Kunstbende Brabant en Het Creatieve Lichaam van MU Hybrid Art House bijdragen aan positieve gezondheid bij jongeren.

11 november 2024
Jongeren en mentaal welzijn: 3 culturele initiatieven uitgelicht

Cultuurtraject Brabant is actief!

Op 15 oktober lanceerden we Cultuurtraject Brabant: hét vertrekpunt voor intermediairs cultuureducatie.

29 oktober 2024
Cultuurtraject Brabant is actief!

Kansen voor cultuureducatie in het mbo

Wat zijn de mogelijkheden voor cultuureducatie in het mbo?

18 oktober 2024
Kansen voor cultuureducatie in het mbo

BredaPhoto in de klas: “Foto’s dichter naar de leerlingen brengen”

Breda staat in het teken van fotofestival BredaPhoto. Voor scholen een mooie kans om aan de slag te gaan met fotografie en maatschappelijke thema’s.

10 oktober 2024
BredaPhoto in de klas: “Foto’s dichter naar de leerlingen brengen”

Praktische tools voor de verbetering van cultuureducatie

Zoek je instrumenten, handboeken en lesmateriaal over cultuureducatie? We zetten ons aanbod op een rijtje.

8 oktober 2024
Praktische tools voor de verbetering van cultuureducatie

Basistraining CmK

Training voor intermediairs, kunstvakdocenten en trainers die actief zijn op scholen die deelnemen aan Cultuureducatie met Kwaliteit.

1 oktober 2024
Basistraining CmK

Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: jongerenwerkers aan het woord

Kunstloc Brabant sprak met jongerenwerkers David, Chiara en Dirk over hoe zij de kracht van cultuur hebben ontdekt en deze inzetten in hun werk.

30 september 2024
Cultuur als sleutel tot mentaal welzijn: jongerenwerkers aan het woord

Cultuureducatie op het mbo

In het kader van CmK4 gaan we dit schooljaar aan de slag met het versterken van cultuureducatie binnen het mbo.

23 augustus 2024
Cultuureducatie op het mbo

Vervoer naar cultuur op de kaart

Veel scholen slagen er niet in een theater of museum te bezoeken. Waarom niet?

27 mei 2024
Vervoer naar cultuur op de kaart

Hoe sluit je je gemeente aan bij Cultuureducatie met Kwaliteit 4?

Bijna alle Brabantse gemeenten willen aansluiten bij CmK4. Hoe zorg je dat jouw gemeente ook daadwerkelijk meedoet?

24 mei 2024
Hoe sluit je je gemeente aan bij Cultuureducatie met Kwaliteit 4?

Training Cultuurcoördinator Voortgezet Onderwijs start voor vierde keer

In gesprek met trainer Imke Donkers en oud-deelnemers over de training Cultuurcoördinator Voortgezet Onderwijs.

16 mei 2024
Training Cultuurcoördinator Voortgezet Onderwijs start voor vierde keer

Cultuureducatie onmisbaar in het middelbaar onderwijs

Cultuurcoördinator Sanne van Bussel en intermediair Aart van Stiphout over cultuureducatie op de middelbare school.

19 maart 2024
Cultuureducatie onmisbaar in het middelbaar onderwijs

37 scholen voor speciaal onderwijs ontvangen gratis muziekinstrumenten

37 scholen voor het speciaal basisonderwijs in Brabant kregen gratis muziekinstrumenten.

5 maart 2024
37 scholen voor speciaal onderwijs ontvangen gratis muziekinstrumenten

Club Zien laat vmbo-leerlingen ‘aan’ gaan in Brabantse musea.

Club Zien laat alle vmbo-leerlingen in Brabant met educatief aanbod kennis maken met musea.

5 maart 2024
Club Zien laat vmbo-leerlingen ‘aan’ gaan in Brabantse musea.

Kunst en cultuur toegankelijk maken voor alle Brabantse jongeren

Kunstloc Brabant heeft als doel om komend jaar de toegankelijkheid van kunst en cultuur voor jongeren (12 tot en met 29 jaar) te vergroten .

16 februari 2024
Kunst en cultuur toegankelijk maken voor alle Brabantse jongeren

Podcast KunstKracht #3 | Cultuureducatie

Een gesprek tussen Kees de Heer, statenlid van CDA in Noord-Brabant en cultuurcoach Leonie Oomen.

8 februari 2024
Podcast KunstKracht #3 | Cultuureducatie

Cultuureducatie helpt je te ontdekken wie je bent

Cultuurcoördinator Janneke Vanhouten en intermediair Mirte Oostrom vertellen over de kansen die CmK biedt.

3 februari 2024
Cultuureducatie helpt je te ontdekken wie je bent

Monitor cultuureducatie 2024

In 2024 meten we voor de tweede keer de opbrengsten van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit 3.

31 januari 2024
Monitor cultuureducatie 2024

Aanvraag voor nieuwe periode Cultuureducatie met Kwaliteit in Noord-Brabant gaat van start

Voor CmK4 komt vanuit het Rijk jaarlijks 2 miljoen beschikbaar voor cultuuronderwijs in Noord-Brabant.

19 december 2023
Aanvraag voor nieuwe periode Cultuureducatie met Kwaliteit in Noord-Brabant gaat van start

Laatste ontwikkelingen Kunst in School-traject

Kunstloc begeleidt kunstenaars om tentoonstellingen te maken die van school naar school reizen in Brabant.

18 december 2023
Laatste ontwikkelingen Kunst in School-traject

Blog | Ode aan de intermediair

Adviseur Masha blogt over de veelzijdige rol van de intermediair.

18 december 2023
Blog | Ode aan de intermediair

‘Je ziet kinderen echt groeien van goed cultuuronderwijs’

Een intermediair cultuureducatie en betrokkenen vertellen over het belang van cultuuronderwijs op scholen.

12 december 2023
‘Je ziet kinderen echt groeien van goed cultuuronderwijs’

Wicked Theaterlessen

Hoe kunnen theaterdocenten hun praktijk doorlopend relevant houden en vernieuwen?

30 oktober 2023
Wicked Theaterlessen

Alle stemmen hoorbaar maken in jouw klas

Hoe bereik je kansengelijkheid in de klas? Aan de slag met het lespakket: "Thuis op School'.

24 oktober 2023
Alle stemmen hoorbaar maken in jouw klas

Resultaten Evi monitor onder Brabantse scholen

CmK-scholen hebben een duidelijke visie op cultuureducatie, maar hebben steun nodig om de hele school er achter te krijgen.

12 oktober 2023
Resultaten Evi monitor onder Brabantse scholen

Digitale Transformatie in de cultuursector

Nieuwe technologische ontwikkelingen geven makers en instellingen steeds meer tools. Wat zijn de laatste ontwikkelingen?

1 oktober 2023
Digitale Transformatie in de cultuursector

Blog | Hoe betrek je jongeren bij een documentairefestival?

We vroegen Maartje van Roessel een blog te schrijven over hoe ze bij Documentairefestival Beholders jongeren betrekken.

22 september 2023
Blog | Hoe betrek je jongeren bij een documentairefestival?

8 redenen om te investeren in cultuureducatie (en wat zijn de gevolgen als je dat níet doet?)

In dit artikel geven we je acht belangrijke redenen om lokaal te investeren in cultuureducatie

20 september 2023
8 redenen om te investeren in cultuureducatie (en wat zijn de gevolgen als je dat níet doet?)

Inspiratie: “Thuis” in de kunst

Een overzicht van kunstenaars en makers die het concept “thuis” onderzoeken en op hun eigen artistieke wijze vorm geven aan hun onderzoek

5 september 2023
Inspiratie: “Thuis” in de kunst

Lespakket 'Thuis op School'

Kansengelijkheid is een groot containerbegrip, waarover wij vaak de vraag krijgen: Wat zijn concrete handvatten om hiermee aan de slag te gaan?

4 september 2023
Lespakket 'Thuis op School'

Naar meer kansengelijkheid in de klas

Voelen leerlingen zich thuis op school en in de klas? Wat kun jij als intermediair, kunstvakdocent of leraar doen om dit thuisgevoel te vergroten?

4 september 2023
Naar meer kansengelijkheid in de klas

Cultuureducatie met Kwaliteit 4

De aanvraag voor CmK4 is gehonoreerd!

31 augustus 2023
Cultuureducatie met Kwaliteit 4

Wat is STEAM onderwijs?

Wetenschap, techniek en kunst komen in STEAM onderwijs bij elkaar. Door kunst vakoverstijgend in te zetten wordt het draagvlak voor cultuureducatie vergroot.

26 mei 2023
Wat is STEAM onderwijs?

Cultuureducatie is een vanzelfsprekend onderdeel op scholen in Noord-Brabant

De monitor Cultuureducatie met Kwaliteit in Brabant laat een solide verankering rondom visie, draagvlak, financiën en opgeleide cultuurcoördinatoren zien.

26 mei 2023
Cultuureducatie is een vanzelfsprekend onderdeel op scholen in Noord-Brabant

Monitor Cultuureducatie 2022

Een onderzoek onder aanbieders, intermediairs en scholen over de voortgang binnen de CmK3-regeling

1 mei 2023
Monitor Cultuureducatie 2022

Financiering voor cultuureducatie in het onderwijs

Welke mogelijkheden zijn er voor financiering van cultuureducatie binnen het onderwijs?

11 april 2023
Financiering voor cultuureducatie in het onderwijs

Trainersnetwerk

Het trainersnetwerk is een groep trainers, co-teachers en vakdocenten die met elkaar en met Kunstloc Brabant kennis en ervaringen uitwisselen om cultuureducatie in Brabant te borgen.

6 februari 2023
Trainersnetwerk

Reizende exposities op basisscholen

Basisschoolleerlingen reageren enthousiast op twee verschillende tentoonstellingen.

31 januari 2023
Reizende exposities op basisscholen

Cultuur voor de mentale gezondheid van jongeren

Jongeren staan onder druk in onze prestatiemaatschappij. Hoe kunnen we kunst en cultuur inzetten voor hun mentale gezondheid?

17 januari 2023
Cultuur voor de mentale gezondheid van jongeren

Werken aan een soepele overgang van PO naar VO

Hoe kan een middelbare school profiteren van opgedane bagage op gebied van cultuureducatie? Met intermediairs en docenten ontwikkelen we werkbladen voor een soepele overgang.

9 december 2022
Werken aan een soepele overgang van PO naar VO

Meetinstrument Evi nu ook beschikbaar voor voortgezet onderwijs

Het instrument helpt vo-scholen gericht te werken aan steviger cultuuronderwijs.

7 december 2022
Meetinstrument Evi nu ook beschikbaar voor voortgezet onderwijs

Jongeren aan het woord over kunst en cultuur

Jongeren staan onder druk, en kunst en cultuur kunnen bijdragen aan hun welzijn en ontwikkeling. Daarom laten we vier jongeren aan het woord over wat kunst en cultuur voor hen betekent.

5 december 2022
Jongeren aan het woord over kunst en cultuur

Cultuur voor alle Brabantse Jeugd

Kinderen, tieners en jong volwassenen worstelen toenemend met stress en zwaarmoedigheid. Waarom is cultuur voor jonge mensen zo’n goed antigif tegen angst, onzekerheid en gebrek aan hoop?

8 november 2022
Cultuur voor alle Brabantse Jeugd

Zelfstandig sterker

Kunstloc speelt in op ontwikkelingen en kansen in het belang van zelfstandigen, en biedt praktische trainingen voor zzp'ers.

7 november 2022
Zelfstandig sterker

Cultuureducatie met Kwaliteit 3 | Impact door samenwerking

Wat is de opbrengst na twee jaar samenwerking op de thema’s professionalisering, curriculumvernieuwing en kansengelijkheid?

17 oktober 2022
Cultuureducatie met Kwaliteit 3 | Impact door samenwerking

Twee nieuwe tentoonstellingen naar Brabantse scholen

Lidwien van Noorden en Noortje Haegens hebben een tentoonstelling gemaakt die langs Brabantse scholen gaat reizen.

19 september 2022
Twee nieuwe tentoonstellingen naar Brabantse scholen

Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

Het muziekproject Ready to Rock verzorgt gratis muzieklessen op basisscholen in de regio Helmond. Een verrijkende ervaring voor kinderen.

31 augustus 2022
Ready to Rock maakt van muziekeducatie meer dan een succesverhaal

Consortium 'Leven-Lang -Ontwikkelen'

Samen met kunstvakopleidingen van Fontys werken wij aan de professionalisering van kunsteducatoren

6 juli 2022
Consortium 'Leven-Lang -Ontwikkelen'

Training Cultuurcoördinator Voortgezet Onderwijs

In het najaar van 2024 start de vierde editie van de training Cultuurcoördinator Voortgezet Onderwijs in Noord-Brabant.

7 juni 2022
Training Cultuurcoördinator Voortgezet Onderwijs

Hoe maak je van cultuur een vast onderdeel in het onderwijs?

Een training voor cultuurcoördinatoren biedt houvast.

3 juni 2022
Hoe maak je van cultuur een vast onderdeel in het onderwijs?

Curriculumvernieuwing binnen cultuureducatie

Om voor te sorteren op de curriculumvernieuwing willen we tot een gezamenlijke taal komen. Daarom geven we inzicht in de relatie tussen het landelijke curriculum en de twee Brabantse instrumenten: De Cultuur Loper en De Culturele Ladekast.

11 mei 2022
Curriculumvernieuwing binnen cultuureducatie

Uitkomsten behoefteonderzoek cultuuronderwijs VO

Wat zijn de wensen en waar valt er nog winst te behalen?

15 april 2022
Uitkomsten behoefteonderzoek cultuuronderwijs VO

Dialoogtafel Kansengelijkheid

De dialoogtafel is ontwikkeld om met elkaar het gesprek aan te blijven gaan over kansenongelijkheid.

15 april 2022
Dialoogtafel Kansengelijkheid

Tips voor het vormgeven van een leergemeenschap

Hoe geef je leren vorm binnen een netwerk?

11 april 2022
Tips voor het vormgeven van een leergemeenschap

Blog | Gemengde salade

Gisèle Mambre was gespreksleider bij het NICE café over kansengelijkheid in cultuureducatie, en schreef daarover deze gastblog.

10 maart 2022
Blog | Gemengde salade

Cultuureducatie en persoonsvorming

Onderzoeksruimte voor kunstvakdocenten, trainers, co-teachers educatoren en cultuurcoordinatoren uit het onderwijs om de verbinding tussen persoonsvorming en de waarden van cultuureducatie te onderzoeken.

8 maart 2022
Cultuureducatie en persoonsvorming

Nieuwe Canons

Professionaliseringstraject naar de waarde van authentieke kunsteducatie voor het theateronderwijs

28 februari 2022
Nieuwe Canons

Kunst als manier van leren

Een traject voor kunstvakdocenten en leraren om kunst te zien als bron en strategie voor hoe kinderen leren.

1 februari 2022
Kunst als manier van leren

Eerste stappen gezet naar verandering in het voortgezet onderwijs

Cultuurcoördinatoren werken samen met een collega aan veranderdoelen in het voortgezet onderwijs.

31 januari 2022
Eerste stappen gezet naar verandering in het voortgezet onderwijs

Kunstenaars maken reizende exposities voor op scholen

Het traject (Je) Kunst in school geeft vier Brabantse makers de kans om reizende exposities te maken voor scholen. De makers aan het woord.

17 januari 2022
Kunstenaars maken reizende exposities voor op scholen

Dans als gespreksopener over fysieke grenzen

Hoe kun je belangrijke maatschappelijke thema’s bespreekbaar maken voor jongeren? Lara Knoops en Lotte Timmermans doen dat met dans.

6 januari 2022
Dans als gespreksopener over fysieke grenzen

De kunst van het navigeren door onzekerheid

Hoe gaan we om met onzekerheden in ons leven? En hoe kan een kunstenaarsmindset daarbij helpen? Kunstenaar Merlijn Twaalfhoven vertelt erover.

29 december 2021
De kunst van het navigeren door onzekerheid

Collision

Traject waarin een kunstenaar wordt begeleid om haar talent in te zetten voor de ontwikkeling van een voortgezet onderwijsproject op het gebied van kunst en technologie.

28 december 2021
Collision

Kansen voor kunst in het onderwijs in onzekere tijden

Door corona staan sectoren op hun kop, dus ook de kunst- en cultuursector. Wat betekent dat voor onderwijs, culturele instellingen en beleidsmakers?

20 december 2021
Kansen voor kunst in het onderwijs in onzekere tijden

Kansengelijkheid en CmK3

Het is ons streven om cultuureducatie toegankelijk te maken voor iedereen, zodat ieder kind zich gezien voelt en zijn blik kan verbreden.

13 december 2021
Kansengelijkheid en CmK3

De kansen van Cultuureducatie met Kwaliteit voor het voortgezet onderwijs

De nieuwe periode van de CmK-regeling biedt vo-scholen financiële ruimte om hun cultuureducatie naar een hoger plan te tillen.

10 december 2021
De kansen van Cultuureducatie met Kwaliteit voor het voortgezet onderwijs

Cultuureducatie en kansengelijkheid

Welke rol kan kunst spelen in het verkleinen van de kansenongelijkheid? En wat kan cultuureducatie daarin betekenen?

9 december 2021
Cultuureducatie en kansengelijkheid

Blog | Cultuureducatie als zalf op sociale wonden

De term 'sociale pijn' bleef na de lezing van Karim Amghar nazingen in het hoofd van Esther Leenders. Ze ging op onderzoek uit.

9 december 2021
Blog | Cultuureducatie als zalf op sociale wonden

Ongezouten mening geven voor educatief aanbod Brabantse musea: vmbo-leerlingen aan zet

Het Noordbrabants Museum en Design Museum Den Bosch werken aan nieuw educatief aanbod voor vmbo-leerlingen. Leerlingen geven hun mening in de musea.

25 november 2021
Ongezouten mening geven voor educatief aanbod Brabantse musea: vmbo-leerlingen aan zet

Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024

Unieke samenwerking binnen Brabant stelt ons in staat de kwaliteit van cultuureducatie in gezamenlijkheid verder te verbeteren en de positie ervan binnen het onderwijs te versterken.

10 november 2021
Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024

Van losse activiteit naar onderdeel van het onderwijs: cultuureducatie in Helmond

Hoe zet je kunst in als pijler in het basisonderwijs en niet als iets ‘extra’s’? Cultuurcoördinator Marvin Corneille uit Helmond deelt zijn ervaring.

2 november 2021
Van losse activiteit naar onderdeel van het onderwijs: cultuureducatie in Helmond

‘Kunstlessen zijn voor kinderen super wezenlijk’; Jeugdfonds Cultuur Brabant helpt daarbij

Jeugdfonds Cultuur Brabant zet zich om kunst voor alle kinderen toegankelijk te maken. Waarom is kunst belangrijk voor kinderen en hoe zien we dat?

29 september 2021
‘Kunstlessen zijn voor kinderen super wezenlijk’; Jeugdfonds Cultuur Brabant helpt daarbij

Ruim 400 Brabantse scholen aan de slag met Evi

Basisscholen versterken, borgen en evalueren hun cultuureducatie met het digitale instrument Evi.

13 september 2021
Ruim 400 Brabantse scholen aan de slag met Evi

Doorkijkjes in het cultureel bewustzijn van leerlingen in het voortgezet onderwijs

Hoe kun je als cultuurprofessional in je cultuureducatie aansluiten op het cultureel bewustzijn van jongeren?

19 juli 2021
Doorkijkjes in het cultureel bewustzijn van leerlingen in het voortgezet onderwijs

Column: De rol van kunstvakdocenten in de pandemie

Wat is de invloed van de pandemie op het werk van kunstvakdocenten? Docent en onderzoeker Mirjam van Tilburg bespreekt het in haar column.

1 juli 2021
Column:  De rol van kunstvakdocenten in de pandemie

De stem van kinderen

In vier Brabantse gebieden waar duurzame energieopwekking gepland staat, wordt de stem van de toekomstige bewoners hoorbaar gemaakt.

10 juni 2021
De stem van kinderen

Hoe werk je succesvol samen met het primair onderwijs?

Zet met dit kennisdossier de eerste stappen naar een succesvolle samenwerking met het primair onderwijs.

8 juni 2021
Hoe werk je succesvol samen met het primair onderwijs?

Cultuurcoaches in Tilburg strijden voor gelijke kansen voor ieder kind

In Tilburg zijn tegenwoordig vier wijkcoaches actief om kinderen ook buiten schooltijd te betrekken bij culturele activiteiten. Ze delen hun ervaring.

3 juni 2021
Cultuurcoaches in Tilburg strijden voor gelijke kansen voor ieder kind

Cultuureducatie als interventie binnen het Nationaal Programma Onderwijs

Het belang van cultuureducatie bij het herstel en de ontwikkeling van het onderwijs tijdens en na corona.

26 mei 2021
Cultuureducatie als interventie binnen het Nationaal Programma Onderwijs

Kunst in school

Adviestraject tentoonstellingen van makers voor basisscholen.

18 mei 2021
Kunst in school

Ontmoeten en kennisdelen met lokale intermediairs

Tijdens het NICE overleg informeren we lokale intermediairs over actuele ontwikkelingen rondom cultuureducatie.

6 mei 2021
Ontmoeten en kennisdelen met lokale intermediairs

Meer trainingen cultuureducatie voor Brabants onderwijs

20 inspirerende aanvragen om cultuureducatie in het primair en voortgezet onderwijs te professionaliseren.

29 april 2021
Meer trainingen cultuureducatie voor Brabants onderwijs

Blog | Laat je verleiden door podiumkunsten

Adviseur Marja Kemps schrijft over haar beleving van het theater. Ook kinderen en jongeren gunt ze deze beleving. Ze woonde daarom samen met collega Ingrid Ruijgh een (online) presentatiedag bij. In deze blog delen ze hun bevindingen.

21 april 2021
Blog | Laat je verleiden door podiumkunsten

Hoe werk je succesvol samen met het voortgezet onderwijs?

Zet met dit kennisdossier de eerste stappen naar een succesvolle samenwerking met het voortgezet onderwijs.

14 april 2021
Hoe werk je succesvol samen met het voortgezet onderwijs?

Blog | Maak fouten en lach erom

In dit blog schrijft adviseur Erica Gruyters over het maken van fouten. Waarom is dat zo belangrijk en wat levert dit op?

12 april 2021
Blog | Maak fouten en lach erom

De waarde van cultuureducatie zichtbaar in Het Cultureel Zelfportret

De culturele groei van leerlingen zichtbaar maken voor de leerling zelf en voor de leraar.

7 april 2021
De waarde van cultuureducatie zichtbaar in Het Cultureel Zelfportret

Blog | Scholen wees brutaal en vraag naar een tentoonstelling

Adviseur Herman Kuypers blogt over kansen voor een breed, origineel, kwalitatief en duurzaam cultuuraanbod in het Brabantse onderwijs.

31 maart 2021
Blog | Scholen wees brutaal en vraag naar een tentoonstelling

'We zijn een soort missionarissen voor de kunst'

Wat is de waarde van cultuureducatie? En waarom is het zo belangrijk om over de (gemeente)grenzen te kijken? Drie intermediairs vertellen erover.

30 maart 2021
'We zijn een soort missionarissen voor de kunst'

Website De Cultuur Loper vernieuwd

De website biedt lokale intermediairs ondersteuning om samen met scholen hun ambitie voor cultuureducatie te realiseren.

3 maart 2021
Website De Cultuur Loper vernieuwd

Samenhang culturele activiteiten op basisscholen verbeteren met 4x4 vragen

Reflectievragen en inspiratiekaarten geven het onderwijs handvatten om de samenhang tussen culturele activiteiten te verbeteren.

3 maart 2021
Samenhang culturele activiteiten op basisscholen verbeteren met 4x4 vragen

Stemming: De vaardigheden en het vuurtje

Hoe ziet de toekomst van kunstonderwijs eruit? Documentalist Ton van der Linden buigt zich over dit vraagstuk in De Stemming.

18 februari 2021
Stemming: De vaardigheden en het vuurtje

7,3 miljoen voor Brabantse cultuureducatie

De komende vier jaar komt er 7,3 miljoen beschikbaar voor cultuureducatie in Brabant.

4 februari 2021
7,3 miljoen voor Brabantse cultuureducatie

Kunstaanbod voor primair onderwijs

Geselecteerd landelijk kunstaanbod voor het primair onderwijs.

26 november 2020
Kunstaanbod voor primair onderwijs

Cultuureducatie als antwoord op identiteitsontwikkeling in de 21e eeuw

Over burgerschap, het vinden van je eigen ‘ik’ en hoe cultuureducatie daarbij kan helpen.

23 november 2020
Cultuureducatie als antwoord op identiteitsontwikkeling in de 21e eeuw

Welkom in het theater

De do's en don'ts van een theaterbezoek.

18 november 2020
Welkom in het theater

VerderKijken DoorDenken

Lespakket om kunstwerken in Brabantse musea en openbare ruimte te verkennen met visible thinking.

18 november 2020
VerderKijken DoorDenken

VanDaan

Een kunstavontuur voor onderzoekers in groep 5 en 6.

18 november 2020
VanDaan

Unieke Brabantse samenwerking in cultuureducatie

De gezamenlijke aanpak zorgt de komende jaren voor 4,2 miljoen euro voor cultuuronderwijs.

17 november 2020
Unieke Brabantse samenwerking in cultuureducatie

Hoe draagt cultuureducatie bij aan persoonsvorming?

Persoonsvorming als aanleiding voor betekenisvolle cultuureducatie.

13 november 2020
Hoe draagt cultuureducatie bij aan persoonsvorming?

Hoe de noodgedwongen digitalisering van het cultuuronderwijs ruimte schept voor bezinning

Over digitale ontmoetingen, écht gezien worden en de kracht van het niet weten.

9 november 2020
Hoe de noodgedwongen digitalisering van het cultuuronderwijs ruimte schept voor bezinning

Brabant Menu: op naar kunst- en cultuuraanbod voor 40.000 leerlingen in Brabant

Patrice Matthee, coördinator Brabant Menu, en Jan Baanstra, penvoerder Brabant Menu en zakelijk leider van de Stilte, blikken terug én vooruit.

3 november 2020
Brabant Menu: op naar kunst- en cultuuraanbod voor 40.000 leerlingen in Brabant

Cultuureducatie voor íedereen. Onbereikbare utopie of haalbare uitdaging?

Over drempels in onze nieuwe werkelijkheid en een constructieve blik op de toekomst van cultuureducatie.

22 oktober 2020
Cultuureducatie voor íedereen. Onbereikbare utopie of haalbare uitdaging?

BredaPhoto on Tour brengt fotografie, kunst en verwondering op school

Het aanbod van tentoonstellingskunsten blijft achter op Brabantse scholen. We spraken hierover met de betrokkenen van BredaPhoto on Tour.

14 oktober 2020
BredaPhoto on Tour brengt fotografie, kunst en verwondering op school

Gebruik de kracht van film in cultuureducatie

Het Netwerk Filmeducatie heeft een nieuwe visie gepubliceerd, en een doorlopende leerlijn filmeducatie voor primair en voortgezet onderwijs.

29 september 2020
Gebruik de kracht van film in cultuureducatie

Minder professioneel aanbod op scholen: Brabantse én landelijke trend

Het professioneel aanbod van cultuureducatie op Brabantse scholen is de laatste jaren afgenomen. Komt deze beweging overeen met landelijke trends?

17 september 2020
Minder professioneel aanbod op scholen: Brabantse én landelijke trend

Vlaggen voor Vrijheid

Het project ‘Vlaggen voor Vrijheid’ maakt het abstracte begrip 'vrijheid' tastbaar voor kinderen uit groep 7 en 8 van de basisschool.

15 september 2020
Vlaggen voor Vrijheid

Kunst op Brabantse scholen: ‘Meer dan een leuk uitje’

Drie intermediairs delen hun ervaringen en goede voorbeelden van kunsteducatie in Brabant.

10 september 2020
Kunst op Brabantse scholen: ‘Meer dan een leuk uitje’

Lang leve de vragenstellers

Cultuureducatie is essentieel voor de ontwikkeling van een nieuwsgierige houding bij kinderen en jongeren.

25 augustus 2020
Lang leve de vragenstellers

Cultuureducatie hoger op de agenda met Art Based Learning

Cultuurcoach Dian Langenhuijzen onderzocht Art Based Learning, een methode die kunst betekenisvol maakt. Wat komt er uit haar onderzoek naar voren?

18 augustus 2020
Cultuureducatie hoger op de agenda met Art Based Learning

Brabantse gemeenten investeren fors in cultuureducatie

44 gemeenten nemen deel aan de Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024. Dat betekent een gezamenlijke investering van 9 ton.

14 juli 2020
Brabantse gemeenten investeren fors in cultuureducatie

OKVO: cultuur voor ieder kind

OKVO faciliteert al bijna 25 jaar voor ruim 8000 kinderen en 35 scholen een ontmoeting met kunst en cultuur, met grote ambities.

30 juni 2020
OKVO: cultuur voor ieder kind

Na 29 jaar valt het doek voor KunstSelect

Na 29 jaar komt er een einde aan KunstSelect, het kunstmenu waarin Brabantse leerlingen uit het primair onderwijs kennismaakten met kunst.

22 juni 2020
Na 29 jaar valt het doek voor KunstSelect

Verantwoording Cultuureducatie met Kwaliteit over 2019 ingediend

De verantwoording bestaat uit cijfers en een inhoudelijk verslag waarin we op hoofdlijnen de gevraagde cijfers inhoudelijk onderbouwen.

9 juni 2020
Verantwoording Cultuureducatie met Kwaliteit over 2019 ingediend

Blog | Hedendaagse kunst resoneert nog onvoldoende in het onderwijs

Adviseur Marlijn Gelsing blogt over het doorvertalen van de meerwaarde van de professionele kunstwereld naar het onderwijs.

8 juni 2020
Blog | Hedendaagse kunst resoneert nog onvoldoende in het onderwijs

De expositie to be a teacher is weer te bezoeken

Sinds 2 juni kun je de expositieruimte in de LocHal weer bezoeken.

4 juni 2020
De expositie to be a teacher is weer te bezoeken

Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 met half jaar verlengd

Door het coronavirus zijn geplande activiteiten op scholen niet doorgegaan. Een deel van het lokaal beschikbare CmK-budget is daarom niet besteed.

3 juni 2020
Cultuureducatie met Kwaliteit 2017-2020 met half jaar verlengd

Nieuwe regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 bekend

Het Fonds voor Cultuurparticipatie heeft de nieuwe regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 bekendgemaakt aan penvoerders.

14 mei 2020
Nieuwe regeling Cultuureducatie met Kwaliteit 2021-2024 bekend

De kracht van de kunstenaar als kunstvakdocent

Kunst maken en lesgeven in kunstvakken worden vaak als twee aparte werelden gezien. En dat is zonde.

22 april 2020
De kracht van de kunstenaar als kunstvakdocent

Blog | Hoe stimuleer je creatief thuisonderwijs?

Hadden we ooit verwacht dat zoveel leerlingen tegelijkertijd vanuit thuis onderwijs krijgen? In een week tijd zijn er nog nooit zoveel nieuwe leraren in ons land gestart. Maar lukt het hen ook om de creativiteit van de kinderen te stimuleren?

19 maart 2020
Blog | Hoe stimuleer je creatief thuisonderwijs?

CLICK.

In aanraking komen met verschillende vormen van kunst, cultuur en erfgoed is onmisbaar in de creativiteit en verbeeldingskracht van kinderen. Maar hoe zorg je er als bevlogen leerkracht of kunstvakdocent voor dat het écht betekenis krijgt voor de kinderen in onze provincie?

10 maart 2020
CLICK.

Kunstvakdocenten

Kunstvakdocenten in het voortgezet onderwijs delen online hun kennis, tips, vacatures, oproepen en inspiratie.

2 maart 2020
Kunstvakdocenten

Gesprekstechnieken voor cultuuraanbieders

Het gespreksinstrument is bestemd voor aanbieders van cultuur aan het onderwijs. Het instrument kan worden ingezet bij het voeren van klantgerichte en co-creatieve gesprekken over cultuureducatie met scholen.

14 februari 2020
Gesprekstechnieken voor cultuuraanbieders

(Dit is geen) toolbox co-creatie

Co-creatie is de ultieme vorm van klantparticipatie. Klantparticipatie verandert van de klant een aantal opties geven, via het samen ontwikkelen met de klant, tot het faciliteren van de klant om samen/zelf te ontwikkelen.

14 februari 2020
(Dit is geen) toolbox co-creatie

Kunst analyseren met groep 8: is dit nou kunst, of juist niet?

Hoe reageert een puberende groep achtste klassers nou eigenlijk op kunst?

17 december 2019
Kunst analyseren met groep 8: is dit nou kunst, of juist niet?

Speels kennismaken met klassieke muziek in een theaterjasje

Bij 'De Paraplu' maken kinderen speels kennis met theater en klassieke muziek. Waarom is deze voorstelling zo leerzaam?

28 november 2019
Speels kennismaken met klassieke muziek in een theaterjasje

Met de klas naar het theater

Met Vlaamse evidentie of Brabants toeval? Drie factoren die leiden naar een duurzaam schoolvoorstellingsbezoek.

25 november 2019
Met de klas naar het theater

Handboek kunsteducatie: Mijn beste idee komt nog

Een praktisch hulpmiddel voor iedereen die educatiemateriaal ontwikkelt bij een voorstelling, expositie of andere kunstervaring.

25 november 2019
Handboek kunsteducatie: Mijn beste idee komt nog

Geef kunst & technologie een plek in het cultuuronderwijs

Hoe zet je kunst & technologie in voor betekenisvol cultuuronderwijs? Ontdek de doorlopende leerlijn kunst & technologie.

23 november 2019
Geef kunst & technologie een plek in het cultuuronderwijs

3 adviezen voor innovatie

Hoe kunnen cultuureducatie-organisaties zich aanpassen aan de snel veranderende wereld? Drie adviezen op een rij.

21 november 2019
3 adviezen voor innovatie

Toegankelijkheid van je aanbod in buitenschoolse cultuureducatie

Als organisatie doe je enorm je best om een mooi aanbod neer te zetten. Hoe zorg jij dat jouw activiteiten toegankelijk zijn én blijven voor iedereen?

21 november 2019
Toegankelijkheid van je aanbod in buitenschoolse cultuureducatie

Samenwerking in buitenschoolse cultuureducatie

Samenwerking met gemeenten, andere organisaties en partijen buiten je eigen sector kunnen je positie verstevigen. We gingen voor je op zoek naar succesfactoren en tips.

21 november 2019
Samenwerking in buitenschoolse cultuureducatie

Goed werkgeverschap in een flexibele sector

Een gezonde organisatie begint met tevreden werknemers. Wat zijn succesfactoren op het gebied van werkgeverschap bij buitenschoolse cultuureducatie?

21 november 2019
Goed werkgeverschap in een flexibele sector

Goede ideeën moet je delen

Organisaties voor buitenschoolse cultuureducatie delen hun ervaringen met het overdraagbaar maken van projecten.

21 november 2019
Goede ideeën moet je delen

3 tips voor duurzame aanpak buitenschoolse cultuureducatie

Hoe zorg je voor een duurzame aanpak van cultuureducatie in de vrije tijd? Drie tips van succesvolle organisaties voor buitenschoolse cultuureducatie.

21 november 2019
3 tips voor duurzame aanpak buitenschoolse cultuureducatie

De kwaliteit van buitenschoolse cultuureducatie

Organisaties laten zien hoe zij kwaliteit waarborgen in hun cursusaanbod voor buitenschoolse cultuureducatie.

21 november 2019
De kwaliteit van buitenschoolse cultuureducatie

Het Cultureel Zelfportret

Wie is dit kind, wat kan deze leerling en hoe groeit het kind? In Het Cultureel Zelfportret, een digitaal portfolio voor de leerling, is de culturele ontwikkeling van leerlingen te volgen en beoordelen.

21 november 2019
Het Cultureel Zelfportret

Afval = Landschap

Dat afval ook kunst én tegelijk landschap kan zijn bewijzen tien enthousiaste studenten van Fontys ArtCoDe op Landgoed Gulbergen.

21 november 2019
Afval = Landschap

Scouten van voorstellingen

De komende tijd staan verschillende presentatiedagen van landelijke impresariaten op het programma. Voor scholen en intermediairs hét moment om voorstellingen te scouten die aansluiten bij hun visie op cultuureducatie.

11 november 2019
Scouten van voorstellingen

Eerste basisschool start met Het Cultureel Zelfportret

Dit schooljaar is basisschool Torenschouw in Oosterhout gestart met Het Cultureel Zelfportret. Daarmee is het de eerste basisschool in Brabant die – vanuit de eigen ambitie – gekozen heeft om te werken met dit online volg- en ontwikkelinstrument.

5 november 2019
Eerste basisschool start met Het Cultureel Zelfportret

Blog | Scholennetwerken in beeld

Basisscholen werken samen om culturele activiteiten te organiseren. Max van Alphen blogt over de analyse die hij heeft uitgevoerd van deze netwerken.

4 november 2019
Blog | Scholennetwerken in beeld

Terugblik Inspiratiedag voortgezet onderwijs 2019

Het onderwijs is volop in beweging: de roep om vernieuwing klinkt vandaag de dag misschien wel harder dan voorheen. Maar hoe kunnen we nu écht iets veranderen?

4 november 2019
Terugblik Inspiratiedag voortgezet onderwijs 2019

Opinie | Vernieuwing onderwijs kan niet zonder kunstdocenten

Wat moeten leerlingen kennen en kunnen? Zet kunstvakdocenten in om mee te denken over hoe het onderwijs echt kan vernieuwen

10 oktober 2019
Opinie | Vernieuwing onderwijs kan niet zonder kunstdocenten

Themagroep CmK3 curriculumvernieuwing en visievorming

Een gezamenlijke taal en visie voor CmK in Brabant.

8 oktober 2019
Themagroep CmK3 curriculumvernieuwing en visievorming

Themagroep CmK3 professionalisering

Naar een Brabantbreed platform voor professionalisering.

8 oktober 2019
Themagroep CmK3 professionalisering

BredaPhoto-on-tour: “Voor kinderen ligt de magie van foto’s nog voor het grijpen.”

Met een educatief programma sluit de interactieve tentoonstelling BredaPhoto-on-tour aan bij de pure verbeeldingskracht van kinderen.

10 september 2019
BredaPhoto-on-tour: “Voor kinderen ligt de magie van foto’s nog voor het grijpen.”

“Samen kijk je met meerdere ogen en dan zie je eigenlijk heel veel.”

Veel musea bieden rondleidingen voor de allerjongste bezoekers aan. Wij liepen mee met twee verschillende rondleidingen voor het basisonderwijs, en zagen wat het museumbezoek met de kinderen deed.

2 juli 2019
“Samen kijk je met meerdere ogen en dan zie je eigenlijk heel veel.”

'Laat met dans zien wat je minder makkelijk in woorden kunt vatten'

Helma Melis en Batja ten Kortennaar vertellen wat een dansvoorstelling bij basisschoolkinderen teweeg kan brengen.

5 juni 2019
'Laat met dans zien wat je minder makkelijk in woorden kunt vatten'

Brabant Menu: podiumkunsten bereikbaar voor ieder kind

Stel je wilt je leerlingen laten kennismaken met dans, theater en muziek. Waar begin je dan?

27 maart 2019
Brabant Menu: podiumkunsten bereikbaar voor ieder kind

Competenties krijgen een persoonlijk gezicht

Docenten en studenten van de minor Muziek van pabo’s Fontys Hogescholen zijn gestart met het Cultureel Zelfportret om de persoonlijke betekenis van het leerproces in beeld te brengen.

21 maart 2019
Competenties krijgen een persoonlijk gezicht

Co-creatie: win-win voor basisscholen én musea

Bij co-creatie stellen culturele instellingen participatie centraal. Wat gebeurt als er musea (basis)scholen meer betrekken bij hun programma?

6 maart 2019
Co-creatie: win-win voor basisscholen én musea

Blog | Betekenisvolle cultuureducatie

Alle kinderen en jongeren moeten de kans krijgen om kennis te maken met kunst en cultuur. In haar blog neemt Luana Berghmans, adviseur cultuureducatie, je mee in haar beleving van kunst als klein meisje.

18 februari 2019
Blog | Betekenisvolle cultuureducatie

Regionale Muziekschool 's-Hertogenbosch: plannen voor meer zichtbaarheid

Een collectief van zelfstandig muziekdocenten in 's-Hertogenbosch koor ervoor om hun instrumentale lessen voortaan via een samenwerkingsverband aan te bieden. Hoe gaan zij om met veranderingen in en om de organisatie?

19 november 2018
Regionale Muziekschool 's-Hertogenbosch: plannen voor meer zichtbaarheid

Muzerije in Den Bosch: samen staan we sterker

Sinds een aantal jaar werkt Muzerije intensief samen met 24 partners. Met ‘KlupUp’ kiezen kinderen na school uit een waslijst aan activiteiten: kunst en cultuur, maar ook bijvoorbeeld sport of koken.

16 november 2018
Muzerije in Den Bosch: samen staan we sterker

De stem van de leerling

Hoe klinkt jouw stem door in de leerling en ben je je daarvan bewust? Wat doe je ermee? Adviseur Kunsteducatie Annemiek Tekstra - Berendsen schreef een blog over haar ervaringen.

2 oktober 2018
De stem van de leerling

De Cultuur Loper spreidt vleugels verder uit in Noord-Brabant

Met de deelname van de gemeente Nuenen aan De Cultuur Loper komt het aantal deelnemende gemeentes op 49. Zo is de doelstelling van 45 deelnemende gemeenten in 2020 nu al ruimschoots behaald.

10 september 2018
De Cultuur Loper spreidt vleugels verder uit in Noord-Brabant

Muziekexamens Brabant

Alle informatie over de landelijk erkende muziekexamens vind je nu op muziekexamensbrabant.nl.

2 augustus 2018
Muziekexamens Brabant

Brabant Menu

Brabantse gezelschappen hebben de handen ineengeslagen om het gat tussen professioneel cultuuraanbod en de vraag van scholen te overbruggen.

17 juli 2018
Brabant Menu

Ontmoeting met de kunsten

Studenten van Fontys Hogeschool Kind en Educatie werden uitgedaagd om via Art Based Learning in het Van Abbemuseum de ontmoeting met de kunsten aan te gaan.

12 juli 2018
Ontmoeting met de kunsten

Extra geld beschikbaar voor museumbezoek leerlingen basisonderwijs

Het budget per leerling voor museumbezoek wordt met ingang van het schooljaar 2018-2019 drie euro opgehoogd. Hierdoor kan iedere basisschoolleerling minimaal één keer in zijn schooltijd naar een museum gaan.

25 juni 2018
Extra geld beschikbaar voor museumbezoek leerlingen basisonderwijs

Koninklijke aandacht voor meer muziekles in de klas

Koningin Máxima is erevoorzitter van het ‘Platform Ambassadeurs Méér Muziek in de Klas’. Ook in onze provincie doen basisscholen aan dit project mee.

26 april 2018
Koninklijke aandacht voor meer muziekles in de klas

Naar het museum met de Cultuurreporters

De Cultuurreporters gingen voor ons naar museum De Pont in Tilburg. Na afloop maakten ze op school een eigen expositie met echte kunstwerken.

28 februari 2018
Naar het museum met de Cultuurreporters

De Cultuur Loper in beeld: wat levert het op?

Wat geven scholen hun leerlingen mee op het gebied van cultuureducatie? Uit de data van 2017 is gebleken waar scholen vooral op inzetten.

1 februari 2018
De Cultuur Loper in beeld: wat levert het op?

Cultuureducatie voor iedereen? Drie adviezen voor innovatie op een rij

Organisaties voor wie cultuureducatie core business is, moeten zich aanpassen aan de snel veranderende wereld om hen heen. Hoe innoveren zij? Mestmag.nl zet drie adviezen op een rij.

15 december 2017
Cultuureducatie voor iedereen? Drie adviezen voor innovatie op een rij

Wie is de meester?

Ze zien elkaar iedere week. Inspirerende momenten of hoort het er gewoon bij? Wat leert een middelbare scholier van zijn kunstvakdocent?

28 november 2017
Wie is de meester?

Start van De Cultuurreporters

De waarde van kunst door de ogen van kinderen. Met de eerste editie van De Cultuurreporters onderzoeken we met kinderen van Basisschool de Borne hoe kinderen betekenis geven.

22 november 2017
Start van De Cultuurreporters

De Cultuur Loper over de Brabantse grens

In Brabant stimuleren ruim 375 basisscholen in 45 gemeenten de leerlingen in hun culturele ontwikkeling met het meerjarige programma De Cultuur Loper.

11 juli 2017
De Cultuur Loper over de Brabantse grens

Een klas proefkonijnen? De leerkracht als procesbegeleider

Meer creativiteit, ruimte voor eigen inbreng van de leerling en een open blik. Hoe geef je hier als docent ruimte aan?

13 juni 2017
Een klas proefkonijnen? De leerkracht als procesbegeleider

Nieuwe koers in Brabantse kunsteducatie

Decennialang bezochten duizenden Brabantse basisschoolleerlingen het theater, de concertzaal en het museum via het provinciaal georganiseerde kunstmenu KunstSelect.

23 mei 2017
Nieuwe koers in Brabantse kunsteducatie

'De Cultuur Loper is geen methode, maar een instrument dat je kunt bespelen’

Hoe krijg je een docent zo ver dat hij verder kijkt dan alleen zijn eigen vak? Deze en andere vragen kwamen aan bod tijdens de De Cultuur Loper-bijeenkomst voor het voortgezet onderwijs.

11 april 2017
'De Cultuur Loper is geen methode, maar een instrument dat je kunt bespelen’

Cultuureducatie 2.0: een tentoonstelling maak je lekker zelf!

Zet bij elkaar: elf leerlingen als curator van een tentoonstelling.

24 januari 2017
Cultuureducatie 2.0: een tentoonstelling maak je lekker zelf!

De Creatieve Code

Een leerlijn creatief programmeren voor bovenbouw primair en onderbouw voortgezet onderwijs, gemaakt voor en door kunstenaars.

17 januari 2017
De Creatieve Code

Cultuuronderwijs stoomt leerlingen klaar voor de toekomst

Steeds meer middelbare scholen willen zich onderscheiden en specialiseren zich onder meer op het gebied van kunst en cultuur.

27 december 2016
Cultuuronderwijs stoomt leerlingen klaar voor de toekomst

Professionalisering en cultuureducatie

Wil jij als leraar, intermediair of cultuurprofessional de kwaliteit van cultuureducatie verbeteren?

2 december 2016
Professionalisering en cultuureducatie

Netwerk lokale intermediairs

Noord-Brabant heeft een uitgebreid netwerk van lokale intermediairs. Zij zijn hét lokale aanspreekpunt op het gebied van cultuureducatie.

25 november 2016
Netwerk lokale intermediairs

De Cultuur Loper

De Cultuur Loper is een meerjarig programma – bestaande uit coaching, scholing en een online instrument – waarmee scholen de kwaliteit van de eigen cultuureducatie kunnen verbeteren.

21 november 2016
De Cultuur Loper

De verbinding tussen binnen - en buitenschoolse cultuureducatie

Cultuureducatie op scholen en kunstbeoefening in de vrije tijd trekken naar elkaar toe en zoeken de verbinding op.

29 september 2016
De verbinding tussen binnen - en buitenschoolse cultuureducatie

Ook in het bedrijfsleven zijn narren nodig

'Kunstvakken in het voortgezet onderwijs: wat hebben leerlingen daar nu aan?'

30 augustus 2016
Ook in het bedrijfsleven zijn narren nodig

Jeugdtheater in Noord-Brabant

Het lijkt erop dat Noord-Brabant koploper is wat betreft theaterscholing. Of lijkt dat maar zo? 

14 juni 2016
Jeugdtheater in Noord-Brabant

Kunstenaar in het onderwijs: tips & trucs

Je werk aan laten sluiten bij het onderwijs, hoe doe je dat eigenlijk?

15 maart 2016
Kunstenaar in het onderwijs: tips & trucs

5 dingen die je moet weten over de veranderingen binnen kunst - en cultuureducatie

In heel Nederland staan de voorzieningen voor kunst- en cultuureducatie onder druk. Welke vijf dingen moet je weten over deze kwestie?

5 november 2015
5 dingen die je moet weten over de veranderingen binnen kunst - en cultuureducatie

Cultuureducatie: van ondergeschoven kindje naar leidraad in het onderwijsaanbod

Op dit moment doen bijna 200 Brabantse basisscholen in 27 gemeenten mee aan De Cultuur Loper, een vierjarig programma dat ervoor zorgt dat cultuuronderwijs op school méér wordt dan een bezoekje aan het theater of museum.

29 september 2015
Cultuureducatie: van ondergeschoven kindje naar leidraad in het onderwijsaanbod

'Misschien komt hij wel aan de andere kant van de wereld uit''

Het is een unicum in Brabant: een museum dat met een complete expositie in een basisschool neerstrijkt.

1 juni 2015
'Misschien komt hij wel aan de andere kant van de wereld uit''

Een kind spreekt honderd talen

De Marco Polo school in Bergen op Zoom is een van de enkele scholen in Nederland waar zogenaamd Reggio Emilia onderwijs wordt gegeven. Kunst en cultuur krijgt hier een centrale rol.

6 januari 2015
Een kind spreekt honderd talen