“Cultuurmagiër”. Het woord wordt tevoorschijn getoverd tijdens de presentaties van de ICC-cursus die ik bijwoon. Het valt niet direct onder de categorie 'wollige woorden' (zie mijn vorige blog), maar ondanks (of dankzij?) de vaagheid spreekt het wél tot de verbeelding. Trainer Robin bekent direct dat deze term niet uit zijn eigen creatieve hoge hoed komt, maar uit die van het geliefde/gehate (doorhalen wat niet van toepassing is) ChatGPT. Volgens deze artificiële allesweter typeert dit de ICC’er in één woord.
Laten we het even hebben over die ICC’er, oftewel ‘interne cultuurcoördinator’ – maar dat bekt niet zo lekker. Het is één van de vele extra taken in het onderwijs die verdeeld moeten worden in het lerarenteam, in de tijd die nog over is tussen lesgeven, oudergesprekken en het vangen van loslopende kleuters in de gang. In mijn tien jaar als intermediair heb ik er heel wat versleten: vijfentwintig basisscholen, maar minstens het dubbele aantal ICC’ers. Plus de cultuurcoördinatoren in het voortgezet onderwijs. Lag dat aan mij? Was ik te enthousiast, te pushy? Verwachtte ik te veel, was ik naïef over wat überhaupt haalbaar is in onderwijsland? Waarschijnlijk wel – zeker in het begin. Maar ik bleek niet de enige: collega’s in de regio hadden precies dezelfde ervaring. Het lag niet aan mij. Gelukkig maar.
Nou ja, ‘gelukkig’? Het wijst op een dieper probleem: onduidelijke verwachtingen, weinig tijd en lage prioriteit. Frustrerende omstandigheden om in te moeten werken als ICC’er. Dan liever rekencoördinator, dat wordt tenminste serieus genomen. Het gevolg: veel verloop en steeds een nieuwe ICC’er die het gevoel heeft opnieuw te moeten beginnen. Toch zag ik ook succesverhalen. ICC’ers die hun draai vonden en echt iets opbouwden. Dat roept de vraag op: Wat heeft een ICC’er nodig om zich thuis te voelen in die rol?
De ene ICC’er is de andere niet
Die vraag is lastig te beantwoorden, want de ene ICC’er is de andere niet. In die tien jaar ben ik ze allemaal tegengekomen: Van de vers-van-de-pabo ICC’er tot de ICC’er die inmiddels tot het meubilair behoort. Van de alom bekende ‘ICC’er die de taak toegewezen kreeg maar niets met cultuur heeft’, tot de ICC’er die zo gepassioneerd was dat ze alles uit de handen van haar collega’s trok om het zélf te doen.
En dan was er de ICC’er die aangaf dat haar taak ‘het roosteren van het Kunstmenu’ was. “En verder?” vroeg ik. “Verder…?” herhaalde ze, terwijl ze me vragend aankeek. Maar ook die ICC’er met wie gesprekken eindeloos duurden omdat we samen zo heerlijk konden filosoferen over de waarde van cultuureducatie – stiekem mijn favoriet, maar dat mag je niet zeggen natuurlijk.
Ook vergeet ik nooit meer die directeur die maar bleef praten over ‘de ICT’er’. Kun je iemand nog verbeteren als hij al een half uur iets consequent fout zegt…? En die keer dat de nieuwe ICC’er van school X aanschoof: dezelfde leraar die eerder tijdens een teamtraining nog met gekruiste armen mopperde dat cultuur hem gestolen kon worden. Dat werd een interessant gesprek.
Succesmomentjes
Gelukkig waren er naast deze ‘uitdagende situaties’ ook genoeg succesmomentjes. Zoals die stille ICC’er die helemaal opbloeide toen haar enthousiaste maar iets te aanwezige directeur een stapje terug deed. Of die ene school met de gouden combi van een bevlogen ICC’er, een directeur met lef én een open team: dan gebeurt er iets bijzonders – durf ik het magie te noemen…?
Dit raakt een belangrijk punt: het is niet alleen afhankelijk van de ICC’er zelf. Die moet immers ook navigeren tussen verwachtingen, tijdsdruk en schoolcultuur. Geen wonder dat het soms voelt alsof je moet toveren. Dat maakt de vraag ‘Wat heeft de ICC’er nodig?’ des te lastiger te beantwoorden. Want uiteindelijk is er maar één die dat echt weet: die ICC’er zelf.
Groeien en je eigen weg vinden in de rol van ICC’er lukt slechts als er ruimte is. En die ontstaat pas als je als intermediair je plaatje van ‘de perfecte ICC’er’ loslaat. De ander z’n koers laten vinden betekent het roer loslaten. De ICC-cursus biedt een mooie kans om onder begeleiding van kundige trainers die persoonlijke koers te verkennen. Ik heb ICC’ers zichzelf zien (her)ontdekken in een ICC-cursus om met die nieuwe energie als toverstof wonderen te verrichten op hun school.
Cultuurmagiër. Had ChatGPT dus toch weer gelijk.
Meer weten?
Wil je meer weten over de ICC-cursus? Of gewoon eens sparren over de rol van ICC'er? Aarzel dan niet om contact met mij op te nemen.
